نگرش‌ مان را عوض کنیم!

نسیبه پیرایش
این روزها در فضای سیاسی کشور دعوا بر سر شرق و غرب دوباره بالا گرفته است. به ویژه پس از ماجراهای اخیر بر سر اسنپ بک که محمد جواد ظریف و حسن روحانی متهم به غربگرایی و باج دادن به غرب در پرونده برجام شدند و محمد باقر قالیباف رئیس مجلس در صحن علنی گفت: “لازم می‌دانم انتقاد صریح خود را نسبت به مواضع رئیس جمهور و وزیرخارجه‌ اسبقمان اعلام کنم که دقیقا در شرایطی که مسیر همکاری های راهبردی ما با کشور روسیه در حال پیشرفت است با مواضع خود به این مسیر لطمه زدند.”
این دسته از افراد که روی دوستی با چین و روسیه حساب ویژه‌ای باز کرده‌اند معتقدند که شراکت ایران با روسیه و چین فقط یک گزینه اقتصادی نیست بلکه ستون امنیتی و ژئوپلیتیکی کشور است و بنا بر این ضربه به آن از سوی هر کسی، عملا خدمت به آمریکا این دشمن قسم خورده انقلاب است. این‌ها افرادی را که روی این دوستی حساسیت نشان می‌دهند، یا معاند می‌خوانند و یا کسانی که مسائل را درست متوجه نمی‌شوند و تحت تاثیر تبلیغات هستند. آنها همچنین طوماری از اقدامات غرب علیه کشورمان ردیف و شرق را از این کارها مبرا اعلام می‌کنند. آنها می پرسند که آیا غرب به منافقین میدان نداده؟ آیا غرب برای تجزیه کشور اقدام نکرده است؟ غرب ایران را تحریم نکرده است؟ غرب جنگ را به ما تحمیل نکرده و در مجامع بین المللی علیه جمهوری اسلامی ایران موضع گیری نکرده است؟ آیا غرب با ما وارد جنگ نشده است؟
طرف مقابل هم آنها را متهم به یک جانبه‌گرایی شرق‌‌گرایانه می‌‌کند و لیستی از مخالفت و سکوت روسیه و چین در مجامع بین‌المللی علیه کشورمان ارائه می دهند که علاوه بر رقابت در صادرات نفت و گاز، تداوم تنش میان ایران با آمریکا و اروپا و نگهداشتن ایران در وضعیت نه جنگ و نه صلح را به سود منافع راهبردی خود می‌دانند. آنها می‌گویند انقلابی که قرار بود، الگویی برای استقلال مطلق باشد اکنون در صحنه جهانی در ردیف هم‌پیمانان شرق قرار گرفته است و می‌پرسند که اگر هدف استقلال بود چرا امروز اقتصاد ما تا این حجم به چین وابسته است؟ اگر هدف «نه شرقی» بود چرا در بسیاری از بحران‌ها، ایران در صف روسیه می‌ایستد؟ آیا این همان چیزی است که مردم در سال ۱۳۵۷ به خیابان‌ها آمدند و برایش انقلاب کردند؟ و شعار، نه شرقی، نه غربی سردادند؟
این جنگ مغلوبه همچنان ادامه دارد و دودش تنها به چشم مردم می‌رود. اینکه تا کی قرار است آقایان همدیگر را به مامور غرب بودن و معذور شرق شدن متهم کنند؟ خدا می‌داند. اما اگر هر کدام به پیشرفت و تعالی ایران می‌اندیشند بالاخره باید به سیطره این دو قطبی تاریخی و ضد انسجام ملی پایان بدهند و به باز تعریف مبنایی استقلال کشور بپردازند و به این درک متقابل برسند که همگی ما جملگی مجبور به تامین منافع ملی جمهوری اسلامی ایران هستیم و در این مسیر موظفیم به جای تکرار تخریب‌های سیاسی و جناحی، به وحدت و وفاق ملی پایبند باشیم تا از اتحاد مقدس پلی برای حل مشکلات اقتصادی کشور بسازیم. اگر پیشرفت می‌خواهید، اقتصاد باید امتیاز بگیرد، چه از غرب باشد و چه از شرق! چنین سیاستی، مصداق «نه شرقی ، نه غربی» است، زیرا کشور نباید زیر بار هیچیک از دو بلوک شرق و غرب قرار داشته باشد. در عین حال، برخورداری از رابطه با هر دو بلوک به صورت‌ متعادل می‌تواند مکمل این سیاست باشد. باج ندادن به هیچیک از دو بلوک و قهر نکردن با آنها. کسانی که سیاست «نه شرقی، نه غربی» را به معنای ستیز با آنها و یا یکی از آنها می‌دانند، درک صحیحی از مفهوم واقعی این سیاست ندارند.