با سید ابراهیم نبوی نه از نزدیک که از طریق آثارش آشنا بودم. آن هم در دوران نوجوانی. او یکی از معدود نویسندگانی بود مانند دکتر علی شریعتی که مطالعه آثارش ذوق مرا به نوشتن تحریک میکرد. حالا خبر می رسد که او خودکشی کرده است. مگر میشود صاحب آن قلم توانا، آن زبان بدیع خودکشی کند؟
نسیبه پیرایش
با سید ابراهیم نبوی نه از نزدیک که از طریق آثارش آشنا بودم. آن هم در دوران نوجوانی. او یکی از معدود نویسندگانی بود مانند دکتر علی شریعتی که مطالعه آثارش ذوق مرا به نوشتن تحریک میکرد. حالا خبر می رسد که او خودکشی کرده است. مگر میشود صاحب آن قلم توانا، آن زبان بدیع خودکشی کند؟
ابراهیم نبوی از روزنامهنگاران و طنزنویسانی بود که اوایل دهه ۸۰ پس از محکومیت در دادگاه، از ایران خارج شد و بعدتر اعلام کرد قصد دارد به ایران بازگردد اما این اتفاق هرگز رخ نداد. پرکارترین نویسنده عصر اصلاحات بود و بهطور ویژه در طنز مطبوعاتی گل کرد و نامش شهره آفاق شد. در همین دوران نیز اتفاقاً کتابهای بسیار زیادی را منتشر کرد که برخی از آنها محتوای طنزآمیز داشتند، اما دستهای دیگر شامل گفت و گوهای او با شخصیتهای سیاسی، روشنفکری و مطبوعاتی ایران بود.
در زمینه طنز از نبوی بیش از ۲۵ اثر به چاپ رسیده که عمده آنها در همان دوران «اصلاحات» منتشر شدهاند. از مشهورترین آنها میتوان به «ستون پنجم»، «بیستون»،«چهلستون»، «تهرانجلس»، «آقای رئیس جمهور»، «راپورتهای یومیه و تذکرهها»، «نبوی آنلاین: دبلیو دبلیو دبلیو دات نبوی آنلاین دات کام» و «قصه کوتولهها و درازها» اشاره کرد. چند اثر در همین زمینه نیز از نبوی در خارج از ایران به چاپ رسید؛ کتابهایی چون «پارادوکس یا… با کدام رژیم میتوان لاغر شد؟» (۱۳۸۵) و «کشکول نبوی عهد جدید» (۱۳۹۱). نبوی به پژوهش در این حوزه نیز علاقه داشت و کتاب «کاوشی در طنز ایران» را با هدف عرضه آثار ماندگار طنز فارسی گرد آورد. جز این نبوی در این دوره به انتشار «گزیده رساله دلگشای عبید زاکانی»، «گزیده زهرالبیع» تألیف نعمتالله جزایری و «گزیده لطائف الطوائف» علیبن حسین فخرالدین صفی اهتمام ورزید.
در واکنش به خبر مرگ تاثرانگیز نبوی سید عبدالجواد موسوی در یادداشتی با عنوان چه کسی ابراهیم نبوی را کشت، نوشت:«نمی دانم چه اصراری دارند بعضی ها که موافق را به منتقد و منتقد را به اپوزسیون و اپوزسیون را به دشمن و دشمن را به دشمن قسم خورده بدل کنند. چه نفعی در این کار می بینند؟ نبوی هیچ خطری برای کسی نداشت. تازه این اواخر که داشت برای روزنامه جام جم هم می نوشت. چریک که نبود. دلش می خواست زندگی کند. چه قدر دوست داشت کتاب منتشر کند. عشق می کرد با چاپ هر کتابی. مخاطبش در این جا بود. این را خودش بهتر از هرکس دیگری می فهمید.
گاهی ادای سیاسی بازی در می آورد اما آن قدرها هم سیاسی نبود. بارها پیغام داده بود می خواهم برگردم. می گفت حاضرم زندان هم بروم اما برگردم. اما کسی صدایش را نشنید. همان هایی که به او گفته بودند برو، می توانستند دست کم به او بگویند: بیا چندروزی این جا و کس و کارت را ببین و برگرد. با کدام معیار قانونی و عرفی و شرعی و انسانی می توان یک نفر را به صرف مخالفت با حاکمیت سیاسی یک کشور از چنین حقی محروم کرد؟»
علی ربیعی دستیار ویژه رییس جمهور هم در توییتی به فوت ابراهیم نبوی، روزنامهنگار و طنزپرداز واکنش نشان داد. ربیعی نوشت: «الان در خبرها خواندم سید ابراهیم نبوی بهطور غمانگیزی به زندگی خود پایان داد. طنزنویس و پژوهشگر حوزه ادبیات بود. در جایجای خانهاش، میشد کتاب دید. هیچ نقطهای از خانهاش خالی از کتاب نبود. با آنکه ناراضی و منتقد بود اما هیچگاه نه تنها به دام بدخواهان ایران نیفتاد بلکه حتی آنها را نیز از نیش قلم خود در امان نمیگذاشت. نبوی آنجا هم تنها بود…
ای کاش مسیر برای برگشت کشورش برای او و دیگرانی که دل در گرو ایران دارند فراهم میبود.»
سید ابراهیم نبوی و امثال او سرمایه های این آب و خاکاند و شاید چندین نسل بگذرد تا دوباره تکرار شوند. امیدواریم این آخرین خبر خودکشی باشد که میشنویم.
امیدواریم همه ایرانیها امکان بازگشت به کشور را داشته باشند. امیدواریم دیگر هیچ کس به اتهام انتقاد زندان نرود و مخالفت با حاکمیت دیگر جرم محسوب نشود.
منبع خبر «خبرگزاری امین» است و پایگاه خبری _تحلیلی امین در قبال محتوای آن هیچ مسئولیتی ندارد. چنانچه محتوا را شایسته تذکر میدانید، خواهشمند است کد ( 394389 ) را همراه با ذکر موضوع به شماره 09141143384 پیامک بفرمایید.با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه پایگاه خبری _تحلیلی امین مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.