چرا مذاکرات متوقف شد؟
پس از انجام سه دوره مذاکرات غیرمستقیم میان ایران و امریکا، حالا این مذاکرات متوقف شده است.
نسیبه پیرایش
با وجود اظهارات عباس عراقچی، وزیر امور خارجه کشورمان مبنی بر آمادگی ایران برای سرعت بخشیدن به روند مذاکرات، هنوز مشخص نیست که چرا مذاکراتی که گفته می‌شد مفید و بسیار خوب بوده و احتمال امضای توافق را پیش برده است، اکنون به تعویق افتاده است؟ اختلافات فنی، فشارهای اسرائیل و مسائل لجستیکی مرتبط با تغییرات کابینه ترامپ از جمله دلایلی هستند که ناظران برای توقف مذاکرات ذکر می‌کنند.
دیپلماسی ایرانی در این باره نوشت: «در این مورد خاص، وزیر امور خارجه عمان دلیل اصلی تعویق را مسائل لجستیکی عنوان کرده است. این ممکن است شامل مشکلات سفر دیپلمات‌ها به رم، هماهنگی‌های امنیتی مرتبط با مکان مذاکرات یا مشکلات برنامه‌ریزی باشد، اما عدم ارائه جزئیات دقیق در مورد این چالش‌ها شکل‌گیری گمانه‌زنی‌های زیادی را باعث شده است.
در مقابل، تنش‌های سیاسی بر خلاف دلایل لجستیکی می‌توانند مستقیماً بر روند مذاکرات و حتی ماهیت توافقات اثرگذار باشند. در مورد مذاکرات ایران و آمریکا، رابطه‌ی متزلزل میان دو کشور و همچنین تأثیرات تحریم‌های جدید آمریکا علیه ایران، نشان‌دهنده‌ی دلایل سیاسی پشت پرده این تعویق است. تحریم‌های تازه می‌تواند نشانه‌ای از اعمال فشار از سوی آمریکا باشد تا ایران را به پذیرش شرایط جدید وادار کند یا حتی روند مذاکرات را کندتر کند. در چنین شرایطی، تعویق مذاکرات احتمالاً ابزاری سیاسی برای طرفین است تا بتوانند از نقاط اختلاف فاصله بگیرند و دوباره موقعیت خود را ارزیابی کنند. اگرچه ممکن است دلایل لجستیکی به عنوان حواشی غیرمهم به نظر برسند، اما در برخی موارد این دلایل می‌توانند پوششی دیپلماتیک بر دلایل سیاسی باشند. مثلاً عمان به عنوان میانجی بی‌طرف تلاش دارد با جلوگیری از اعلام مستقیم دلایل سیاسی، فضای مذاکرات را از تنش‌های جدید دور نگه دارد.»
و در یادداشت دیگری نوشت: «تحولات خاور میانه، به ویژه نقش اسرائیل، می‌تواند به طور قابل‌توجهی بر مذاکرات هسته‌ای ایران و آمریکا تأثیر بگذارد. از سوی دیگر جنگ اوکراین و تداوم مذاکرات بین روسیه و آمریکا برای رسیدن به آتش‌بسی در اوکراین، می‌توانند به طور غیرمستقیم بر مذاکرات هسته‌ای ایران تأثیر بگذارند. همچنین رقابت چین و ایالات متحده در تایوان و جنگ تعرفه‌ها نیز می‌تواند به طور غیرمستقیم بر مذاکرات غیرمستقیم هسته‌ای ایران تأثیر بگذارد، به‌ویژه از طریق روابط ایران و چین. هر یک از این سه بحران ژئوپلیتیکی به طور مستقیم یا غیرمستقیم بر مذاکرات هسته‌ای ایران و آمریکا تأثیر می‌گذارند. نقش مخرب اسرائیل در خاورمیانه می‌تواند مذاکرات را به سمت بن‌بست سوق دهد، جنگ اوکراین و مذاکرات روسیه – آمریکا می‌تواند فضای دیپلماتیک را پیچیده‌تر کند، و رقابت چین – آمریکا می‌تواند ایران را به سمت وابستگی بیشتر به چین سوق دهد. دیدگاه‌های اندیشکده‌های مختلف نشان‌دهنده اولویت‌های استراتژیک کشورهایشان است: آمریکا و اسرائیل بر فشار حداکثری تأکید دارند، اروپا بر دیپلماسی و ثبات منطقه‌ای، و روسیه و چین بر حمایت از ایران در برابر هژمونی آمریکا. برای موفقیت مذاکرات، به مدیریت این بحران‌ها و ایجاد فضایی برای دیپلماسی چندجانبه نیاز است.»
و در نهایت حشمت‌الله فلاحت‌پیشه تحلیلگر مسائل سیاسی معتقد است که «دلیل نخست تعلیق مذاکرات به بی‌سامانی پس از رفتن والتز در هیات حاکمه امریکا باز می‌گردد. موضوع دوم مرتبط با مواضع ایران است. امریکا طی روزهای اخیر در حوزه دیپلماسی عمومی مواضع تندی را علیه ایران اتخاذ کرد. تحریم‌های بیشتر و تهدید به فشار بیشتر. طرف ایرانی با این مواضع تند احساس کرد که با امریکایی طرف است که هر روز مواضع متفاوت و متضادی را اتخاذ می‌کند. با این امریکا باید هر روز منتظر مواضع جدیدی بود. این روند ایران را محتاط‌تر کرد. دلیل سوم برای تعلیق مقطعی مذاکرات، مرتبط با بحث واسطه‌هاست. واسطه‌ها مذاکرات را تهدید می‌کنند. کشورهای اروپایی به عنوان واسطه و اسراییل به عنوان طرف ثالث تلاش می‌کنند منافع خود را در مذاکرات داشته باشند.»
وی ادامه داد: «معتقدم امریکایی‌ها به زودی به میز مذاکره باز می‌گردند. هر چند در دیپلماسی عمومی، احتمال مواضع سختگیرانه‌تری را اتخاذ می‌کنند تا حداقل در عرصه داخلی متهم به عقب‌نشینی در برابر ایران نشوند.»
نظرات و تجربیات شما
