پایان جنگ در اوکراین

نسیبه پیرایش
شورای امنیت سازمان ملل متحد بامداد سه‌شنبه قطعنامه پیشنهادی آمریکا در مورد پایان جنگ در اوکراین را تصویب کرد. این قطعنامه خواستار پایان سریع درگیری‌ها در اوکراین و برقراری صلحی پایدار میان کی‌یف و مسکو است. در رأی گیری به این قطعنامه پیشنهادی، هیچ کشوری به آن رأی مخالف نداد.
این قطعنامه پس از رأی منفی آمریکا به قطعنامه پیشنهادی بلژیک و اوکراین علیه روسیه تصویب می‌شود. آمریکا در کنار روسیه، کره شمالی، بلاروس و ۱۴ کشور دیگر روز دوشنبه علیه قطعنامه‌ای در مجمع عمومی سازمان ملل رای دادند که حمله روسیه به اوکراین را محکوم کرده و خواستار بازگرداندن «اراضی اشغالی» اوکراین به این کشور شده است. این قطعنامه با رای اکثریت نمایندگان در مجمع عمومی تصویب شد. این اولین بار است که آمریکا با قطعنامه ضدروسی مخالفت می‌کند.
نماینده آمریکا در سازمان ملل در سخنانی پیش از تصویب این قطعنامه گفت: واشنگتن از پیش‌نویس قطعنامه ضدروسی مجمع عمومی سازمان ملل متحد درباره اوکراین حمایت نمی‌کند و خواستار رد آن است. پیش نویس قطعنامه آمریکا در مجمع عمومی سازمان ملل متحد در مورد اوکراین یک توافق صلح نیست، بلکه مسیری به سوی صلح است.
پیش نویس قطعنامه اولیه روسیه را متجاوز در جنگ نمی خواند یا تمامیت ارضی اوکراین را تایید نمی کرد. با این حال، تعدادی از اصلاحات قبل از رأی گیری برای تقویت ادبیات علیه روسیه و تأیید مجدد تمامیت ارضی اوکراین به تصویب رسید. در این باره نمایندگی دائم کشورمان نزد سازمان ملل متحد تاکید کرد که اقدامات و تصمیمات تحریک‌آمیز برخی کشورها و سازمان ناتو، موجب تعمیق شکاف‌های ژئوپلیتیکی در منطقه حساس اروپای شرقی شده است.
نمایندگی دائم ایران در سازمان ملل متحد با اشاره به انگیزه‌های برخی کشورهای بانی قطعنامه‌های ارائه‌شده در نشست دیروز گفت که این اقدام، بخشی از رقابت‌های ژئوپلیتیکی گسترده‌تری است و ماهیتی سیاسی دارد.
در همین حال و در بحبوحه سفر روز گذشته سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه به تهران سوالاتی پیرامون تاثیر نزدیکی میان مسکو و واشنگتن بر روابط دوجانبه تهران و مسکو مطرح ‌شد. اخیرا از زبان تحلیلگران روسی عنوان شده‌ آغاز مذاکرات ترامپ با روسیه درباره اوکراین ممکن است مقدمه‌ای برای چالش بسیار بزرگ‌تر رئیس‌جمهور آمریکا، یعنی ایران باشد.
الشرق الاوسط درباره سفر لاوروف به ایران در این موقعیت زمانی نوشت: ایران نسبت به هرگونه بهبود در روابط روسیه و آمریکا و تاثیر آن بر همکاری‌های راهبردی تهران و مسکو نگران است. دیپلمات‌های روس از جمله دیمتری پسکوف، سخنگوی کرملین و میخائیل اولیانوف، نماینده دائم روسیه در سازمان‌های بین المللی بر این باورند که روابط استراتژیک میان روسیه و ایران از هرگونه بهبودی احتمالی در روابط میان مسکو و واشنگتن، تاثیر نخواهد پذیرفت. این در حالی است که آمریکا و روسیه درباره پرونده هسته‌ای ایران با یکدیگر رایزنی کرده‌اند. کرملین اعلام کرد که تماس تلفنی ترامپ و پوتین شامل گفت‌و‌گو درباره پرونده هسته‌ای ایران نیز بوده است.
امیرعلی ابوالفتح تحلیلگر مسائل سیاسی هم درباره امکان میانجیگری روسیه بین ایران و آمریکا گفت: هر کشوری بخواهد می‌تواند این نقش را ایفا کند اما مهم آن است که نتیجه بخش باشد. وقتی آمریکا و روسیه هم اکنون در منازعه و اختلاف شدید هستند و عربستان تلاش دارد آنها را به هم نزدیک کند، چه طور مسکو می خواهد برای ما میانجیگری کند. مسکو و واشنگتن از چه زمانی این قدر به هم نزدیک شده اند که حالا بیاید و از طرف آمریکا با ایران حرف بزند. شاید تحلیلگران روس قصد داشتند با طرح این موضوع برای کشورشان اعتباری ایجاد کنند اما تصور این اتفاق با اوضاع کنونی خیلی دور از انتظار و واقعیت به نظر می رسد. اگر ترامپ و پوتین با هم خیلی رفیق شوند، شاید روسیه بتواند نقش میانجی را بین ایران و آمریکا ایفا کند اما در حال حاضر این امکان را ندارد.
جلال خوش چهره هم می نویسد: «در این‌حال خواسته یا ناخواسته جنگ اوکراین با تنش‌های جاری در روابط میان تهران و غرب _ و خاصه با واشنگتن _ پیوندی هم‌پوشاننده یافته است. از همین روست که هرگونه توافق بر سر آتش‌بس یا شروع مذاکرات صلح درباره اوکراین بسته به شروطی است. یکی از اصلی‌ترین شروط، می‌تواند از یک‌سو نقشی باشد که روسیه برای خود در مدیریت و کنترل تنش روابط تهران وغرب قائل است. از سوی دیگر واشنگتن انتظار دارد که مسکو در تعدیل مواضع تهران تأثیر بگذارد. حال آن چه در این میان برجسته است؛ یکی نقش آفرینی تازه مسکو با شروع دور تازه ترمیم روابط با واشنگتن در قبال سیاست‌های تهران است.
دیگری انتظاری است که تهران از مسکو به اندازه یک متحد از نگاه خود و یک شریک صمیمی از نگاه روس‌ها دارد.
سفر یک روزه لاوروف به تهران و نتایج آن، چشم‌اندازی از آینده روابط تهران و مسکو را نمایان خواهد کرد. اکنون بزنگاهی دوباره برای وزن کشی روابط است.