همبستگی ملی صدا و سیما

نسیبه پیرایش
چند روزی از آغاز درگیری های نظامی میان ایران و اسرائیل می‌گذرد و کشور در شرایط حساسی قرار دارد. در این میان، انسجام ملی و همبستگی دولت و ملت بیش از هر زمان دیگری ضروری است. اما ابزار لازم برای ایجاد این همبستگی، استفاده از ظرفیت رسانه است. آن هم در شرایطی که اسرائیل یک عملیات روانی و رسانه‌ای تمام‌ عیار علیه جامعه ایران با هدف بی‌ثبات‌سازی ذهنی جامعه ایران آغاز کرده است. در این چند روز پیوسته نتانیاهو اعلام می‌کند که منتظر قیام مردم ایران است و می‌گوید این بهترین فرصت برای شماست. همه اینها هم در نبود مرجعیت رسانه ای قوی و قابل اعتماد در کشور ممکن شده است. به بیان دیگر به عملکرد صدا و سیما در این روزها نقدهای جدی وارد است.
در این روزها که همه چشم‌ها به صدا و سیما دوخته شده است تا در جریان کم و کیف اتفاقات جنگ قرار بگیرند، هر کدام از شبکه‌های تلویزیون را که انتخاب می‌کنیم چیزی بیشتر از رجزخوانی و نقل قول عایدمان نمی‌شود. در حالی که انتظار داریم، لااقل بدانیم اگر مورد حمله قرار گرفته ایم چه مکانی مورد حمله بوده به چه شکلی از کجا و … پس مجبور می شویم به رسانه‌های خارج نشین و عموما خیانت پیشه رجوع کنیم.
در این رابطه عمادالدین باقی، پژوهشگر حوزه حقوق بشر، در گفت و گویی تاکید کرد: «در دنیای امروز نقش رسانه‌ها از موشک‌ها و هواپیما و پهپاد بیشتر است. به عبارت دیگر موشک‌ها و پهپادها وجودهای فیزیکی را بمباران می‌کنند و رسانه‌ها مغز شهروندان را هدف بمباران قرار می‌دهند. در واقع اول آتش تهیه را با رسانه‌ها می‌ریزند و با یک جنگ روانی افکار عمومی را تسخیر می‌کنند سپس عملیات نظامی انجام می‌دهند. یکی از دلایل آسیب پذیری ایران دقیقاً سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران است که موجب شد مرجعیت رسانه‌ای به خارج از کشور منتقل شود و فضای ایران را در برابر تهاجم دشمن بدون دفاع و پدافند کند. کارکرد صدا و سیما در سال‌های گذشته یکی از عوامل واگرایی و تشدید نفاق و شکاف و اختصاص دادن رسانه‌ای که با پول جیب تمام شهروندان اداره می‌شود به یک گروه خاص به حذف بخش اعظم نخبگان و مردم بود.
در ساعات قطع اینترنت که ما می‌خواستیم از طریق رادیو از اخبار مطلع شویم، شبکه‌های مختلف را که عوض می‌کردیم غالبا ترانه و شعر و رجز و مداحی بود و در حالی که انتظار می‌رود در کوران جنگ، لحظه به لحظه خبرهای تازه و داغ را که جامعه انتظار دارد منعکس کند. اما وقتی خبرها بی‌خاصیت، شعاری، تکراری، سوخته و عقب‌تر از شبکه‌های اجتماعی است؛ جامعه‌ای که تشنه اخبار مربوط به لحظه‌های حساس و سرنوشت زندگی خود است، ناچار به سوی بلندگوهای رسانه ای دشمن سوق پیدا می‌کند. صدا و سیما با این کار عملاً جامعه و افکار عمومی را در اختیار دشمن قرار می‌دهد در حالی که وظیفه دارد چنان اشباع خبر ایجاد کند که دیگر نیازی به مراجعه به آنها نباشد.»
روزنامه هم‌میهن اما در این باره به نقد جریان اصلاح‌طلب پرداخته و نوشته: «تجربه نشان داده است رسانه‌هایی از قبیل صداوسیما و رسانه‌های وابسته و حامی جریانات اصولگرا نه ‌تنها در ساخت روایت‌ها ناتوان هستند، بلکه بعضاً با موضع‌گیری‌های غیرعقلانی به ساخت روایت‌های جریانات وابسته به رژیم صهیونیستی کمک هم می‌کنند. استناد رسانه‌های وابسته به تیتر روزنامه‌هایی مانند کیهان، نمونه بارز این مسئله است. برای حفظ کشور، اصلاح‌طلبان باید نقش فعالانه‌تری در ساخت روایت‌ها ایفا کنند و تنها به انتشار بیانیه محدود نشوند. اگر این روزها نیروهای پر افتخار مسلح کشور از مرزهای جغرافیایی کشور دفاع می‌کنند، اصلاح‌طلبان باید بدون انتظار تایید از هیچ نهادی به صورت آتش به اختیار وظیفه دفاع از مرزهای فکری جامعه در مقابل رسانه‌های برانداز و وابسته را فراهم آورند. مخالفان جمهوری اسلامی، اعم از گروه‌های تجزیه‌طلب، سلطنت‌طلب یا رسانه‌های وابسته به قدرت‌های خارجی، در تلاش هستند فضای عمومی را از انسجام ملی تهی کنند و اعتماد مردم به نهادهای کشور را تضعیف نمایند. اگر در چنین شرایطی اصلاح‌طلبان سکوت کنند یا منفعل باقی بمانند، عملاً میدان را برای تسلط این روایت‌های مخرب خالی گذاشته‌اند.»
در نهایت امیدواریم صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران با عملکرد حرفه ای و تریبون دادن به همه جریان‌هایی که دل در گرو سلامت ایران دارند گام بزرگی در جهت همبستگی ملی بردارد.