مسئله قره باغ!

روزنامه امین
سرمقاله
وحید خدادادی/روزنامه نگار

از یکشنبه گذشته دور جدیدی از درگیری های بین مرزی میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان آغاز شده است. درگیری هایی که به زعم وزارت دفاع آذربایجان در وهله اول موجب کشته شدن چندین سرباز از هر دو طرف گردید.
مناقشات ارضی دو جمهوری جدا شده از اتحاد جماهیر شوروی سابق سالهاست که ادامه دارد و مهم ترین آن بر سر منطقه قره باغ است. در حالی که در چند روز گذشته طرفین دعوا همدیگر را به شروع این مخاصمه متهم کرده اند، ترکیه به جهت اشتراکات زبانی و نژادی که با آذربایجان دارد، اولین کشوری بود که به این درگیری ها واکنش نشان داد. آنکارا ارمنستان را متهم کرده که با هدف انحراف افکار عمومی بین المللی از مسئله اشغال قره باغ بالایی و حومه آن به نقاط دیگر حمله کرده است.
اظهار نظر ترک ها به مورد چاووش اوغلو ختم نشد و این بار اردوغان در یک برنامه تلویزیونی با محکوم کردن حمله ارمنی ها از حمایت همه جانبه آذربایجان در قبال ارمنی ها خبر داد. واکنش ایران به سرعت ترکیه نبود و نهایتا وزیر امور خارجه در یک اظهار نظری که به نوعی هدفش این بود که نه سیخ بسوزد و نه کباب، از میانجیگری سخن گفت و طرفین را به آرامش دعوت کرد!
این درست که در شرایط حساس منطقه و ایران اظهارات ظریف را میشد حدس زد اما به نظر میرسد که موضع ایران در این رابطه نبایستی صرفا در یک پیشنهاد میانجیگرانه و چند خط نصیحت ملوکانه خلاصه می شد.
قره باغ از دیرباز به دو جهت دارای اهمیت است و همین عوامل باعث میشود تا انتظار از دستگاه دیپلماسی و البته وزارت دفاع بیشتر از اینها باشد. همچنان که رهبر انقلاب هم اشاره کرده اند قره باغ جزوی جدایی ناپذیر از جهان اسلام است که گرفتار زیاده خواهی طرف ارمنی شده است. ایران بارها نشان داده که سر سوزنی در باب آن چه با محوریت موجودیت اسلام و تشیع صورت گیرد، کوتاه نمی آید و این که امروز چه کسی اداره قدرت در آذربایجان را دارد و چه سیاستی را دنبال می کند و آیا این سیاست ها در راستای حفظ عزت اسلام و تشیع است، توفیری در اصل موضوع ندارد.
از همین رو قره باغ نیز تفاوتی با غزه، سوریه و سایر بلاد مورد نفوذ ما ندارد. قطعا این محدوده جغرافیایی نیز به جهت اشتراکات دینی و جلوگیری از برخی شیطنت هایی که بوی جنگهای صلیبی از آن به مشام میرسد، عمق استراتژیک ما محسوب می شود. قطعا قره باغ می تواند جزوی از محور مقاومت باشد، آنجا که ارمنی ها با سیاست های صهیونیستی گونه سعی در الحاق زورکی آن به خاک خود و افزودن بر حیطه حکمرانی
خود دارند.
اسرائیل هم به گواه تاریخ هر از گاهی و تا زمانی که محور مقاومت در لبنان تشکیل نشده بود، با یک حمله و اشغال بخشی از فلسطین در این صدد بود تا با میانجیگری سازمان هایبین المللی فشل و گوش به فرمان، مناطق اشغال شده قبلی را به تایید این نهادها برساند و عقب نشینی و آتش بس تنها در مناطقی صورت می گرفت که اخیرا تصرف یافته بود! امروز ارمنستان با پیروی از همین استراتژی بخش دیگری از مناطق مورد مناقشه را هدف قرار داده تا در صورت مداخله نهادهای بین المللی موضوع در مناطق تسخیر یافته جدید مورد بحث باشد و به تعبیر ترکیه موضوع قره باغ و پیوستن آن به این کشور امری بدیهی جلوه نماید.
موضوع بعدی که می تواند مداخله ایران را بیشتر از وضعیت فعلی نماید، بحث اشتراک زبانی آذربایجان با بخش قابل توجهی از مردمان غیور این سرزمین است.
به واسطه هر کدام از این دلایل که باشد، نیاز به اعلام موضع جدی و ممانعت از تحقق سیاست موزیانه ارمنستان باید در اولویت قرار بگیرد. هر چند ترکیه در این خصوص مداخله جدیتری داشته، اما عطف به ماسبق نگرانی هایی را از آینده مواضع ترکیه پیش روی ما قرار می دهد و لذا این ایران است که باید نشان دهد دود از کنده بلند می شود و نبایستی منتظر سایرین در جهان اسلام ماند که اگر به اراده آنان بود، امروز چیزی از سوریه، یمن و فلسطین و حتی عراق به عنوان حیطه جهان اسلام باقی نمی ماند.