مذاکراتی که پیشرفت دارند اما نتیجه نه!

نسیبه پیرایش
دور پنجم مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا، جمعه ۲خرداد، در شرایطی برگزار شد که ایران پایین‌ترین حد انتظار خود را غنی‌سازی ۳.۶۷ درصد با مشارکت کنسرسیومی از کشورهای عربی و نظارت آمریکا اعلام کرده اما آمریکا حتی یک درصد غنی سازی در داخل ایران را نیز مجاز نمی داند و خواهان آن است که ایران داوطلبانه غنی‌سازی اورانیوم را به حالت تعلیق در آورد، موضوعی که تهران آن را خط قرمز خوانده و اصلا و ابدا حاضر به مذاکره درباره آن نیست.
در این میان برخی رسانه‌ها به نقل از منابع مطلع آمریکایی و صهیونیستی از آماده‌ شدن اسرائیل برای حمله احتمالی به تاسیسات هسته‌ای ایران خبر داده و مقامات اسرائیلی هم تهدیدهای خود را علیه ایران و برنامه هسته‌ای آن تکرار کرده و شدت بخشیده اند.
اکسیوس به نقل از دو منبع اسرائیلی مطلع از مذاکرات نوشته: «اسرائیل در حال آماده‌سازی برای حمله سریع به تأسیسات هسته‌ای ایران است، در صورتی که مذاکرات میان آمریکا و ایران فرو بپاشد. یکی از منابع گفته ارتش اسرائیل معتقد است پنجره عملیاتی برای انجام یک حمله موفق ممکن است به‌زودی بسته شود، بنا بر این اگر مذاکرات شکست بخورد، اسرائیل باید سریع عمل کند.»
دو منبع اسرائیلی، گزارش شبکه سی‌ان‌ان را تائید کردند که نیروهای ارتش اسرائیل در حال انجام تمرینات و آماده‌سازی برای یک حمله احتمالی به ایران هستند و گفته‌اند: «نتانیاهو منتظر فروپاشی مذاکرات هسته‌ای و منتظر لحظه‌ای‌ است که ترامپ از روند مذاکرات ناامید شود و آمادگی پیدا کند تا به او چراغ سبز بدهد.»
یک مقام آمریکایی هم گفته دولت ترامپ نگران است که نتانیاهو حتی بدون دریافت چراغ سبز از ترامپ دست به اقدام بزند.
به‌ نظر کارشناسان این افشاگری‌ها از سوی رسانه‌های غربی، می‌تواند تلاشی از سوی آمریکا برای افزایش فشار بر ایران پیش از دور جدید مذاکرات برای عقب نشینی از مواضعش باشد. برخی دیگر معتقدند که احتمال حمله اسرائیل واقعاً وجود دارد و مقامات آمریکایی برای جلوگیری از حمله، این برنامه‌ها را افشا کرده‌اند، یا حتی می‌تواند تلاش اسرائیل برای تحت فشار قرار دادن ایران به منظور کنار گذاشتن برنامه هسته‌ای‌اش باشد.
هر چند سید عباس عراقچی وزیر امور خارجه کشورمان در پایان دور پنجم مذاکرات گفت که این دور از مذاکرات، یکی‌ از حرفه‌ای‌ترین ادوار مذاکراتی بوده است و افزود: «اینکه اکنون در یک مسیر معقولی در این مذاکرات قرار گرفته‌ایم، خودش یک پیشرفت است و امیدواریم که در یکی دو جلسه آینده با توجه به برداشت‌های بهتری که نسبت به مواضع ایران در طرف مقابل وجود دارد، بتوانیم به راهکارهایی برسیم و پیشرفت داشته باشیم.»
یک مقام ارشد دولت ترامپ هم به رویترز گفته است: «گفت‌وگوها با ایران سازنده بوده و ما به پیشرفت بیشتری دست یافتیم اما کار بیشتری باید انجام دهیم. هر دو طرف توافق کردند تا در آینده نزدیک بار دیگر دیدار کنند.»
اما واکنش رسانه‌ها، صاحب نظران و کارشناسان در داخل کشور، علیه دور پنجم مذاکرات پس از پایان آن بود. چنانچه جوان تیتر زد: مذاکرات روی دور کند افتاده است و شرق نوشت که راه‌حل آمریکا نه منطقی است و نه شدنی و کیهان، سرگرم کردن ایران به مذاکره بی‌فرجام را پوششی دانست برای پروژه بزرگتر تجزیه منطقه به نفع رژیم صهیونیستی.
محمد ساجدی، تحلیلگر مسائل سیاست خارجی، هم درباره این موضوع به نامه‌نیوز گفت: «من بعید می‌دانم که اختلافات نزدیک به پنجاه‌ ساله ایران و آمریکا به این راحتی پایان یابد. آمریکا بیش از ۲۵۰۰ تحریم علیه ایران اعمال کرده است. توافق احتمالی نیز محدود خواهد بود و فقط بخشی از لایه‌های تحریم‌ها برداشته خواهد شد.»
فؤاد ایزدی هم درباره پیامد به نتیجه رسیدن مذاکرات یادآور شد: «جنگ ربطی به مذاکرات ندارد، به این ربط دارد که هزینه اش برای آمریکا چقدر باشد. اگر هزینه اش بالا باشد حتی با وجود شکست مذاکرات، جنگ نمی‌شود اما اگر آمریکایی ها احساس کنند هزینه جنگ برای شان قابل تحمل است حتی با وجود به نتیجه رسیدن مذاکرات، هم حمله می کنند و هم خواهان مذاکره می شوند.»
در نهایت به نظر می‌رسد که مذاکرات به یک دور باطل افتاده و هر چند همواره طرفین از پیشرفت در آن سخن می‌گویند اما فعلا معلوم نیست که چه زمانی نتیجه خواهد داد.