فرزندخواندگی در چه صورتی فسخ می‌شود؟
فرزندخواندگی یکی از انسان‌دوستانه‌ترین روش‌ها برای کمک به کودکان بی‌سرپرست و ایجاد خانواده‌ای پایدار برای آنها به شمار می‌رود. با این حال، موفقیت این فرآیند مستلزم تعهد عمیق و آگاهی از چالش‌های پیش رو است. در برخی موارد، به دلایل مختلف، فرزندخواندگی فسخ می‌شود که این موضوع پیامدهای عمیقی بر کودکان و والدین فرزندپذیر دارد.
فسخ فرزندخواندگی نه تنها وضعیت روانی و عاطفی کودک را به شدت تحت تأثیر قرار می‌دهد، بلکه ممکن است اثرات اجتماعی و قانونی نیز برای والدین به همراه داشته باشد.
فقدان آمادگی روانی و عاطفی والدین، انتظارات غیرواقع‌بینانه، چالش‌های رفتاری کودک و مشکلات مالی یا خانوادگی می‌تواند از علل فسخ فرزندخواندگی باشد. برخی از زوج‌ها ممکن است به‌طور کامل برای پذیرش نقش والدین آماده نباشند. این عدم آمادگی می‌تواند منجر به ناتوانی در برقراری ارتباط مؤثر با کودک شود. برخی از والدین نیز ممکن است انتظاراتی غیرواقع‌بینانه از فرزندخوانده خود داشته باشند. وقتی کودک مطابق با این انتظارات عمل نمی‌کند، احتمال بروز مشکلات افزایش می‌یابد. برخی کودکان ممکن است به دلیل تجربه‌های پیشین خود، مشکلات رفتاری داشته باشند که والدین فرزندخوانده توانایی یا مهارت لازم برای مدیریت آنها را نداشته باشند. همچنین مشکلات مالی یا خانوادگی و تغییرات در شرایط اقتصادی یا خانوادگی می‌تواند توانایی زوج‌ها را برای نگهداری از فرزندخوانده کاهش دهد.
مدیرکل امور کودکان و نوجوانان سازمان بهزیستی کشور در گفتوگو با ایرنا به تشریح وضعیت‌هایی پرداخت که منجر به فسخ فرزندخواندگی می‌شود و گفت: فسخ فرزندخواندگی از موارد بسیار دشوار اما بعضا ضروری در روند فرزندخواندگی است. سعید بابایی در گفت و گو با ایرنا افزود: فسخ فرزندخواندگی در چند حالت اتفاق می‌افتد، گاهی که فرزندخواندگی در کودکان با رده های سنی بالاتر است، کودکان به علت سبقه زندگی در مراکز و در میان همسالان خود یا ذهنیت‌های کودکانه و ایده آل خود نمی توانند با خانواده به زندگی ادامه دهد و بر همین اساس با تقاضای کودک این حکم فسخ می شود.
وی تصریح کرد: هر چند خانواده های بسیاری در سالهای اخیر به سمت پذیرش فرزندخواندگی کودکان با شرایط خاص پیش رفته اند، اما بسیاری هنوز متقاضی کودک دارای سلامت کامل هستند. گاهی اوقات کودک در وضعیت سلامت به خانواده تحویل می‌شود اما پس از مدتی علائم بیماری در وی بروز می کند. برخی خانواده‌های فداکار، روند فرزندخواندگی را دنبال می کنند اما برخی دیگر توان ادامه را ندارند و به دنبال فسخ فرزندخواندگی می‌روند. گاهی دیگر مددکار یا کارشناس بهزیستی در پی بازدیدهای نظارتی پس از فرزندخواندگی یا با اطلاع رسانی مردمی از طریق اورژانس اجتماعی با شماره ۱۲۳ یا موارد دیگر از وضعیت مخاطره آمیز کودک آگاه می شود و ضمن پیگیری قضایی نسبت به خانواده مذکور، جداسازی کودک و در صورت لزوم فسخ حکم دنبال می شود. در مواردی نیز کودک فرزندخوانده طی سال‌ها با خانواده زندگی می‌کند و به سنین نوجوانی می‌رسد و اخلاقیات نوجوانانه بروز می‌کند. متاسفانه برخی خانواده ها چون توانمندی مواجهه و تعامل با نوجوان خود را ندارند درخواست فسخ را مطرح می‌کنند که این خانواده ها در مرحله نخست به سمت مشاوران هدایت می‌شوند.
مدیرکل امور کودکان و نوجوانان سازمان بهزیستی کشور اظهار داشت: هیچ مشاوری به فسخ تشویق نمی کند اما گاهی برای حفظ مصالح عالیه کودک، گریزی از آن نیست. سال گذشته ۲۵۵۰ کودک به فرزندخواندگی رفتند و ۶۰ حکم فسخ ثبت شده است. لازم به ذکر است الزاما فسخ ها به معنای حضور کودکان در خانواده فرزندپذیر در همان سال نیست و ممکن است حکم فرزندخواندگی آنان در سالهای گذشته صادر شده باشد.
نکاتی که زوج‌ها باید پیش از پذیرش فرزندخواندگی در نظر بگیرند
پذیرش یک کودک به عنوان فرزندخوانده تصمیمی بزرگ و مسئولیت‌برانگیز است. برای جلوگیری از مشکلاتی که ممکن است به فسخ فرزندخواندگی منجر شود، زوج‌ها باید پیش از هر چیز، آمادگی روانی و عاطفی خود را بررسی کنند. این شامل بررسی انگیزه‌های آنها برای فرزندخواندگی و آمادگی برای مواجهه با چالش‌های احتمالی است.
شرکت در جلسات مشاوره و آموزش‌های مرتبط با فرزندخواندگی می‌تواند زوج‌ها را با چالش‌ها و روش‌های مدیریت آنها آشنا کند.
مدیرکل امور کودکان و نوجوانان سازمان بهزیستی کشور دراین باره می‌گوید: بزرگترین توصیه این است که خانواده ها با مطالعه و تحقیق کافی و همچنین دریافت مشاوره به سمت فرزندخواندگی حرکت کنند.
پشتیبانی خانوادگی و اجتماعی نیز می‌تواند از وقوع فسخ فرزندخواندگی جلوگیری کند. داشتن شبکه‌ای از حمایت‌کنندگان، شامل اعضای خانواده، دوستان و مشاوران، می‌تواند در مواقع بحران به زوج‌ها کمک کند. در مورد فرزندان با سن بالاتر، پیش از پذیرش فرزند، آگاهی از سوابق روانی، جسمی و عاطفی کودک می‌تواند به والدین کمک کند تا بهتر با نیازهای او سازگار شوند. ارزیابی دقیق‌تر والدین و کودکان پیش از پذیرش می‌تواند احتمال سازگاری بیشتر را افزایش دهد.
نظرات و تجربیات شما
