سفر لاوروف به ایران و یادآوری یک شعار انتخاباتی!

نسیبه پیرایش
در روز‌های اخیر، با توجه به آخرین تحولات جهانی و سفر سرگئی لاوروف به ایران، برخی رسانه‌ها و تحلیلگران پیش بینی می‌کردند که وزیر خارجه روسیه حامل پیامی از سوی آمریکا باشد اما پس از رفتن لاوروف، عباس عراقچی وزیر خارجه کشورمان تاکید کرد که او قرار نبوده حامل پیامی باشد و از مذاکرات کشورش با ترامپ به ایران گزارش داده است. در نتیجه گمانه‌زنی‌ها درباره این سفر همچنان ادامه دارد و صاحب نظران مشغول رمزگشایی درباره این سفر یک روزه هستند.
چنانچه روزنامه کویتی الجریده مدعی شده که «لاوروف به ایران پیشنهاد داده به جای مذاکره با اروپا، ترامپ و پزشکیان با یکدیگر دیدار کنند».
بر اساس این گزارش، وزیر خارجه روسیه در سفر اخیر خود به تهران پیشنهاد داده که مسکو نقش میانجی را بین ایران و دولت دونالد ترامپ برای بازگشت به مذاکرات ایفا کند.
در گزارش روزنامه کویتی آمده که «لاوروف به ایران توصیه کرده مذاکرات با سه کشور فرانسه، آلمان و انگلیس را کنار گذاشته و مستقیماً با ترامپ مذاکره کند.»
به گفته «الجریده»، در مقابل، عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، به لاوروف اعلام کرده ایران تنها تحت سه شرط وارد مذاکرات خواهد شد. اول اینکه مذاکرات بدون پیش‌شرط باشد، دوم اینکه تحریم‌های آمریکا علیه ایران به حالت تعلیق درآید و سوم اینکه تهدیدات متوقف شود.
حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، رییس کمیسیون امنیت ملی در دوره دهم مجلس شورای اسلامی هم در واکنش به سفر سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه به تهران، در شبکه اجتماعی ایکس نوشت:« لاوروف، قاتل برجام و معمار زمستان سخت ایران، با این پیام به تهران آمده بود: روسیه و آمریکا در ریاض خطوط قرمز مشترکی برای ایران ترسیم کرده اند.»
در تحلیل گفته‌های وزیر امور خارجه، جلال ناصری در گپ‌وگفتی با شرق اعتقاد دارد: «در دنیای دیپلماسی «پیام‌نداشتن» می‌تواند به معنای وجود یک «پیام پنهانی» باشد. به عبارت دیگر، ممکن است ایران به ‌طور مستقیم از روسیه خواسته باشد میانجیگری کرده تا گشایش‌هایی در فضای دیپلماتیک حاصل‌ و از تشدید بحران‌ها جلوگیری شود، اما این موضوع به دلایل سیاسی و استراتژیک به ‌طور رسمی اعلام نشده است. به‌ویژه در شرایطی که روابط ایران با ایالات متحده تحت فشار است، ممکن است ایران بخواهد از هرگونه اقدام علنی که نشان‌دهنده تغییر در سیاست‌های خارجی یا عقب‌نشینی از اصول باشد، اجتناب کند».
تحلیلگر ارشد حوزه اوراسیا از منظری دیگر هم به واکاوی سخنان مسئول سیاست خارجی ایران ورود کرده و باور دارد: «سخنان عباس عراقچی به‌وضوح اشاره کرده که برخلاف گمانه‌زنی‌های برخی رسانه‌ها یا تحلیلگران، دیدارش با لاوروف هیچ‌گونه «پیام» خاصی نداشته است. این نکته به ‌ویژه برای تحلیلگران و رسانه‌ها که ممکن است انتظار داشته باشند در مذاکرات میان دو کشور پیام‌هایی در خصوص مسائل خاص دیپلماتیک یا اقتصادی ردوبدل شود، اهمیت دارد. این گفته وزیر امور خارجه شاید به منظور کاهش سطح انتظارات عمومی و پاسخ به شایعاتی باشد که ‌پیش از این سفر مطرح شده بود. این به نوعی تأکید بر این است که سیاست‌های ایران در زمینه‌های مختلف، بر اساس برنامه‌ریزی‌های داخلی بوده و از طریق پیام‌های خارجی یا نظرات دیگر کشورها جهت‌دهی نمی‌شود».
‌به گفته او: «این رویکرد همچنین نشان‌دهنده تلاش ایران برای حفظ استقلال تصمیم‌گیری‌های خود است و اینکه کشور قصد ندارد تحت تأثیر فشارهای خارجی یا تبلیغات رسانه‌ای قرار گیرد».
روزنامه جمهوری اسلامی هم نوشته: «از بدیهیات است که ترامپ وقتی این همه امتیاز به پوتین در مورد اوکراین می‌دهد به طوری که حتی اروپای متحد خود را می‌رنجاند و طرد می‌کند، از او درباره ایران امتیاز می‌خواهد و می‌داند طرف او اهل معامله است و به خاطر منافع خود حاضر است پشت هر کشوری را خالی کند…
چرا وزارت خارجه ما اشتباهات خود در سوریه، افغانستان و اوکراین را یکبار دیگر در مواجهه با روسیه تکرار می‌کند؟ جمهوری اسلامی چرا نباید خودش بی‌واسطه وارد مذاکره شود و قدرتمندانه درصدد احقاق حقوق خود باشد تا بار دیگر از به اصطلاح «دوستان خود» رکب نخورد؟ ایران نباید زمان را از دست بدهد به ویژه در شرایط کنونی که اروپا با آمریکای ترامپ مشکل دارد و ما می‌توانیم از این هر دو قطب قدرت غربی امتیازات مورد نیازمان را بگیریم. در روابط بین‌الملل، تعامل با غرب لازم نیست به معنای نفی تعامل با شرق باشد. ما می‌توانیم در عین ارتباط با غرب با شرق هم ارتباط داشته باشیم و خودمان را به هیچکدام هم سنجاق نکنیم. برای تحقق چنین هدفی نباید فرصت ارزشمند امروز را از دست داد. ما فرصت‌های زیادی را از دست داده‌ایم و باید بپذیریم که حالا دیگر فرصتی برای اشتباه کردن نداریم.»
اما آنچه در این میان ضروری به نظر می‌رسد تغییر در شیوه خبررسانی نادرست دولتی است. با این روش خبررسانی که محتوای واقعی بسیاری از سفرها، دیدارها و مذاکرات اعلام نمی‌شود و مطالب دیگری در خبرها می‌آید که ربطی به محتوا ندارد، اعتماد مردم به دولت از بین می‌رود. اما آن چه این لزوم تغییر را بیش از پیش برجسته و به یک مطالبه عمومی تبدیل می‌کند شعار آقای پزشکیان در زمان انتخابات ریاست جمهوری بود که بر شفاف سازی و صداقت با مردم اصرار داشت و تاکید می‌کرد که آن را سر لوحه کار خود قرار خواهد داد.