دو کلمه حرف حساب!

نسیبه پیرایش
پس از روزها بحث و دعوا میان چهره‌ها و جریان‌های سیاسی مختلف کشور بر سر اینکه موشک مهمتر است یا مردم، بالاخره یک نفر پیدا شد تا حرف حساب بزند.
سید محمد خاتمی اخیرا، «موشک» و «مردم» را به عنوان دو مولفه‌ای بر شمرده که عامل سربلندی ایران در جنگ ۱۲ روزه شد و گفته: «موضوع ساخت موشک از زمان ریاست جمهوری بنده آغاز شد. البته آنچه در زمان ما آغاز شد بسیار کوچک‌تر از وضع موشکی فعلی بود و ما در جنگ اخیر دیدیم این موشک‌ها چگونه زندگی در آن منطقه جغرافیایی کوچک را بر دشمن سخت کرد. همچنین مردم نیز خیلی خوب نشان دادند که در هنگام خطر کنار همدیگر هستند و حتی مخالفان جمهوری اسلامی برای ایران و در محکومیت تجاوز اطلاعیه دادند و اظهارنظر کردند.»
منتقدان معتقدند که صحبت‌های خاتمی به ‌نوعی عبور او از مواضع رادیکال طیف اصلاح‌طلب و نگاه‌های رمانتیکی است که آن‌ها به جنگ دارند. درحالی‌که رادیکال‌های اصلاح‌طلب بدون خوانش درست از واقعیت جنگ، ساز را به جای تفنگ در دست سرباز می‌خواهند و آن را ژست روشنفکری می‌دانند، خاتمی با نگاه واقع ‌بینانه‌تری از نگاه‌های رمانتیک و دوگانه‌ساز رادیکالیسم اصلاح‌طلبی عبور و تأکید می‌کند که آنچه باید محل دعوا باشد، این دوگانه نیست. آنها معتقدند که اشاره او به این موضوع اگر منتج به تغییر رفتار طیف رادیکال اصلاح‌طلب، تجدید نظر در رفتارها و مواضع آن‌ها حتی در مورد جنگ شود و رئیس دولت اصلاحات بتواند در فقره جنگ که به منافع و امنیت ملی گره خورده این طیف را با عقلانیت همراه کند، نتایج مثبتی برای اصلاح‌طلبان در راستای واقعی‌شدن مواضع آن‌ها به همراه خواهد داشت.
سید محمد خاتمی در ادامه صحبت‌هایش گفته: «نکند اشتباه کنیم و بگوییم مردم ما را تأیید کردند، بلکه مردم ایران را تأیید کردند و این ما هستیم که باید به سمت ایران حرکت کنیم.»
اگر آن بخش از سخنان خاتمی طیف رادیکال اصلاح‌طلب را در بر می‌گرفت به نظر می‌رسد این بخش از سخنان او هم طیف رادیکال جناح اصولگرا و بخشی از حاکمیت را مخاطب قرار داده است. چنانچه طیف تندرو جریان اصولگرا سال‌هاست با استفاده از نفوذ خود در حاکمیت، به بهانه دفاع از امنیت ملی و حفظ تمامیت ‌ارضی، این سرزمین را همواره در حالت جنگی تعریف کرد‌ه‌اند تا نقش مردم را در تعیین سیاست‌های کلان کشور کمرنگ کنند و اتفاقا موفق هم شده‌اند. کسانی که با دمیدن در فضای جنگ و بزرگ‌نمایی نقش دشمن در عقب ‌ماندگی و معضلات این سرزمین، خواسته‌اند و تا حدودی هم توانسته‌اند حاکمیت مادام‌العمر خود را تضمین کنند. کسانی که از توسعه سیاسی و دموکراسی هراسناکند.
اما در نهایت باید گفت عبور از تندروهای هر دو جناح و کنار گذاشتن سیاست های غلط آنها در اداره کشور خواسته‌ای است که مردم سال‌ها پیش با شعار «اصلاح‌طلب، اصولگرا، دیگه تمومه ماجرا» آن را با صدای بلند فریاد زدند اما کمتر صاحب قدرتی در این کشور معنی آن را درک کرد. یکی از مواهب جنگ دوازده روزه برای سیاسیون و مسئولان هم شاید رسیدن به درک مشترک با مردم در این زمینه بود.
اما سید محمد خاتمی در سخنان خود به درستی به این مطلب هم اشاره کرد که «اسرائیل جز به سقوط جمهوری اسلامی قانع نیست و جز به تجزیه و تضعیف ایران نمی‌اندیشد تا هیچگاه کشوری به نام ایران نتواند باشد یا قدرتمند باشد و جنگ اخیر نیز شدت خطر را نشان داد.»
در نهایت با توجه به این سخنان، می‌توان نتیجه‌گیری کرد که نظام جمهوری اسلامی اگر می‌خواهد که دوام داشته باشد باید بداند که هیچ چیزی مهم‌تر از مردم وجود ندارد و با هیچ بهانه‌ای نمی‌توان و نباید به مردم و خواسته‌هایشان بی‌اعتنا ماند. خواست مردم کنار گذاشتن تندروی و استفاده از عقلانیت و میدان دادن به همه تفکرات در اداره کشور است. همین طور مردم با امنیت‌شان هم شوخی ندارند و اجازه نمی دهند که افرادی با ساختن دوقطبی‌های ابلهانه‌ای مثل موشک و مردم با امنیت آن‌ها شوخی کنند.