جامعه رانتی؟!

رویداد ۲۴ گزارش داد: «مخالفت با هرگونه رانت و امتیاز مخرج مشترک دیدگاه مخالفین است. مجموعه این انتقادات در قالب یک مقایسه در شبکه‌های اجتماعی دست به دست می شود: «حالا که به مبینا نعمت زاده مجوز تحصیل در رشته پزشکی دادید به رتبه های کنکور هم مدال المپیک بدید. داشتن درس می خوندن وقت نکردن ورزش قهرمانی رو پیگیری کنن.»
در همین باره شهربانو منصوریان در صفحه شخصی خود گفت: «ما ۴۰ سال است کارمان تمرین کردن بوده و ۵ طلای جهانی و ۵ طلای آسیایی و یک گونی مدال دارم. همه این‌ها را می‌دهم، من را هم دانشگاه قبول کنید فقط المپیک ندارم و به جای آن مدال المپیک آسیایی دارم. اگر المپیک هم داشتم مدال می‌گرفتم. من را هم دانشگاه دندانپزشکی قبول کنید و غلط کنم دیگر به ورزش بیایم. چند دندان درست کنم و با کلاس به خانه برود. چه می‌شود؟ دنیا که غلط نمی‌شود. به خدا دور ورزش را خط قرمز می‌کشم.»
سیمین کاظمی، پزشک و جامعه‌شناس هم در صفحه اینستاگرام خود نوشت: «اگر به دنبال ارتباط تکواندو با پزشکی می‌گردید باید عرض کنم که تکواندو در پزشکی خیلی مهم است و می‌تواند به یکی از شروط پذیرش دانشجویان پزشکی و البته پرستاری تبدیل شود، چنانکه جا دارد روی سر در دانشکده‌های پزشکی بنویسند، هرکه تکواندو نمی‌داند وارد نشود!»
اما درباره این هجم از واکنش‌ها به درخواست نعمت‌زاده مظاهر گودرزی، روزنامه‌نگار نوشت: «این‌جا سرزمین امتیازها است، امتیازهای آشکار و پنهان، و آدم‌هایی که زیر این امتیاز نداشتن‌ها له می‌شوند، این‌جا اگر امتیاز نداشته باشی معطل می‌شوی، از بانک تا بیمارستان امتیازها بازیگران خوبی هستند، نوبت شما را جابه‌جا می‌کنند، تخت خالی پیدا می‌کنند، دسترسی شما را به خدمات راحت‌تر می‌کنند، این امتیازها هستند که اگر داروی کمیاب بخواهی برایت پیدا می‌کنند؛ همه ما کم و بیش از این امتیازها استفاده کرده‌ایم، به‌قیمت عقب افتادن کار دیگری کارمان راه افتاده است اما خسته هم هستیم، حکمرانی سهمیه‌ای همه ما را آلوده کرده است، وقتی همه‌جا سهمیه‌ها امتیازِ قبولی، پذیرش و برتری گرفتند، ما هم با پیدا کردن دوست و رفیق در ادارات برای خودمان امتیاز جمع کردیم تا حداقل عقب نمانیم حتی اگر برنده نشویم، حکمرانی سهمیه‌ای بود که سبب شد مبینا نعمت‌زاده گمان کند در لحظه درخشش روی تاتامی و گرفتن مدال برنز پرافتخار می‌تواند پزشکی دانشگاه تهران را هم درخواست کند، حکمرانی سهمیه‌ای سبب شد تبعیض نهادینه شود حتی برای تحصیل، کم نیستند سهمیه‌هایی که امروز صندلی با عرضه‌ها را در دانشگاه گرفتند، در بیمارستان گرفتند، در آموزش و پرورش گرفتند، در سیاست و مجلس گرفتند.حالا همه ما خسته هستیم، خومان از این وضعیت استفاده‌هایی کرده‌ایم، حتی حداقلی، اما نگرانیم در لحظه حیاتی هیچ امتیازی نداشته باشیم، نگرانیم در لحظه مرگ و زندگی دست‌مان از کارت‌های امتیاز و برتری خالی باشد، چیزی‌که خیلی‌ها آن را تجربه کردند و ممکن است تجربه ما هم شود، حکمرانی سهمیه‌ای که دست من و توی شهروند نیست، کاری کرد که ما با این نگرانی رنج ببینیم و حالا خسته هستیم.»
اما دکتر محمدمهدی رحمتی، جامعه‌شناس فعال در حوزه ورزش در‌خصوص اینکه آیا طرح این درخواست از مبینا نعمت‌زاده صحیح بوده یا خیر، به اعتماد گفت: «حالا اگر درخواست امتیازات مادی مثل پول و شغل باشد جامعه این حق را می‌دهد. در همه جای دنیا هم جامعه بیش و کم این حق را برای ورزشکاران و قهرمانان قائل هستند که به واسطه تلاش، کوشش و زمان و انرژی و سلامتی که برای موفقیت و پیروزی کشورشان در عرصه ورزش به خرج می‌دهند جامعه هم‌ در قبالش امتیازاتی که اینها از آن چشم‌پوشی کردند یا از دستیابی به آن‌ ناکام ماندند را به نوعی که ‌موجب بی‌عدالتی نشود، برای‌شان جبران ‌کند اما این‌ مورد مصداق رانت محسوب می‌شود و‌ جامعه هم چنین انتظاری از قهرمان ملی ندارد. از نگاه جامعه‌شناسی ورزشی یک قهرمان لزوما نباید به منافع شخصی‌اش توجه کند.
منافع شخصی اهمیت دارد اما در چارچوب خیر عمومی چرا که این همه موفقیت هم‌ به نوعی یک ‌خیر عمومی هست و غرور و شادی و افتخار را برای همه مردم ایجاد کرده و با طرح چنین درخواست‌هایی یک مقداری لطمه و اختلال ایجاد می‌شود.»

نویسنده: نسیبه پیرایش