پس از گذشت چند ساعت از این مصوبه معاونت قوانین مجلس شورای اسلامی در نامه به رئیس کمیسیون مشترک با استناد به آیین نامه داخلی مجلس و با توجه به تغییر محتوایی که در این طرح صورت گرفته است، رای گیری در خصوص کلیات این طرح در کمیسیون مشترک را فاقد اعتبار دانست.
اما فلاحی عضو کمیسیون طرح صیانت به دیدبان ایران گفت: رایگیری طرح صیانت باطل نشده؛ این خبر یک جو رسانهای بیش نیست، کلیات طرح صیانت رای آورده و با رای جمع کردن هم به کمیسیون بر نمیگردد.
نعمت احمدی در این رابطه به آفتاب یزد گفت:« معاونت قوانین مجلس درست می گوید که مصوبه فاقد اعتبار است چرا که روال مجلس در ۴۳ سال گذشته این طور بوده که وقتی مجلس وارد بررسی لایحه بودجه می شود نباید به هیچ موضوع دیگری رسیدگی کند. حالا در اوج رسیدگی مجلس به لایحه بودجه به یک باره مصوبه پرحاشیه صیانت در کمیسیون تخصصی تصویب می شود! چنین چیزی تا کنون سابقه نداشته است. اما با این همه معاونت قوانین مجلس این اختیار را ندارد که مصوبه را ابطال کند. در حال حاضر تنها راه این است که رئیس مجلس شورای اسلامی با توجه به نظر معاونت قوانین مجلس طرح صیانت را از ذیل اصل ۸۵ قانون اساسی خارج کند تا در صحن علنی مجلس مورد بررسی قرار بگیرد. در غیر این صورت طرح تصویب شده به شورای نگهبان خواهد رفت و باید منتظر نظر شورای نگهبان در مورد آن باشیم.»
اما با انتشار خبر تصویب کلیات طرح صیانت، بسیاری از کاربران و کارشاسان در شبکههای اجتماعی واکنش نشان دادند:
صادق زیباکلام در پروفایل اینستاگرام خود با عنوان چرا نظام در ایران دشمن اینترنت است؟ نوشت: «درتاریخ معاصر ایران دو تحول دارای بیشترین آثار و تبعات سیاسی اجتماعی و فرهنگی بودهاند. اولی انقلاب مشروطه و دومی انقلاب اسلامی. اما بنظر می رسد که آثار و تبعاتی که اینترنت و فضای مجازی در ایران بوجود آورده بسرعت از هر دو این انقلابها پیشی گرفته.
از سپهر مدرنیته تا به امروز، اطلاع رسانی در ایران در انحصار حکومتها بوده. نه انقلاب مشروطه و نه انقلاب اسلامی نتوانستند تغییری در این راستا بوجود آورند. حکومتها در ایران، چه قبل و چه بعد از انقلاب، صرفاً آنچه را که خود مصلحت تشخیص میدادهاند در اختیار مردم قرار میدهند. دانش و آگاهی ایرانیان از جهان و بالاخص میهنِ خودشان محدود و منحصر میشده به آنچه که حکومت همواره تشخیص میداده.
اما فضای مجازی برای نخستین بار در ایران انحصار حکومتی در اطلاعرسانی را به چالش کشیده. کارِ سِترگی که دو انقلاب مشروطه و اسلامی نتوانستند انجام دهند. و این دردسر و مصیبت بزرگی برای حکومت شده. حکومت همواره از صدا و سیما یا سایر تریبونهایی که انحصار آنها هم همچون صدا و سیما در اختیارش بوده، فقط مطالبی که در چارچوب ایدئولوژی خودش بوده را به مردم القاء می کرده. اما حالا جدای از مصیبت شبکههای فارسی زبان، با زلزله قویتری بنام فضای مجازی روبرو شده که صدا و سیما و سایر تریبونهای حکومتی را عملا به حاشیه رانده و بیاعتبار ساخته. کِشیده عنابستانی، فایل صوتی فرماندهان سپاه و برکناری چند ساعته فرماندار رفسنجان، قدرت فضای مجازی را به نمایش گذاردند. اما این قدرت در عین حال نگرانیهای جدی هم در حاکمیت بوجود آورده است. صد البته که در کشورهای دیگر فضای مجازی بحرانی برای حاکمیتهای شان بوجود نیاورده. چون در آن کشورها اطلاعرسانی هم چون ایران فقط در انحصار حکومتها نبوده. اما در ایران که هیچ رقیب دیگری برای حاکمیت نبوده، فضای مجازی حالا بدل به یک رقیب جدی شده و انحصار حکومتی در اطلاع رسانی را به چالش کشیده. بنابراین میتوان فهمید که چرا حاکمیت در ایران این همه مکدر و خشمگین از فضای مجازی شده و مصمم است که تا آنجا که میتواند پروبال آن را شکسته و محدود سازد. درایران فقط اطلاعرسانی در انحصار حکومت نبوده. اقتصاد هم درانحصار حکومت قرار دارد. فضای مجازی برای نخستین بار به بخش خصوصی هم اجازه داده که مستقل از حکومت حیات پیدا کند که این هم چندان خوشایند نظام نیست.
احمد زیدآبادی هم نوشت: دولت سید ابراهیم رئیسی در ابتدای کارش از شماری چهرههای منتقد درخواست ارائۀ پیشنهاد به منظور بهبود شرایط جامعه و امیدآفرینی نسبت به آیندۀ کشور کرد. پنداری این درخواست به منظور اطلاع از نظر منتقدان و حرکت در جهت عکس آن صورت گرفته است!
تمامی منتقدان به دولت توصیه کردند که در مقابل طرحِ بدنامِ موسوم به صیانت…. موضعگیری کند و خواستار خارج شدن آن از دستور کار مجلس شود. دولت اما برغم اصرارش بر عدم وجود برنامهای برای محدودیت اینترنت، عملاً در مقابل طرح مجلس سکوت کرده و مجلس هم برغم توصیۀ عموم کارشناسان و حساست عمومِ مردم، گام به گام طرح خود را پیش میبرد.
این طرح هر چه باشد و نباشد، در افکار عمومی به شدت بدنام شده و مورد حساسیت شدید جامعه است. با این حساب، حداقلِ تدبیر و درایت، به لغو و ابطال آن حکم میکند. اصرار بر تصویب این طرح از یک طرف، لجاجت در برابر مردم و تحریک عمدی آنها به اعتراض و از طرف دیگر خودزنی تبلیغاتی برای مجموعۀ حکومت است؛ حتی اگر اجرای طرح تغییری معنادار در شرایط کنونی اینترنت در کشور پدید نیاورد. واقعاً در این نوع کارهای زیانبار و امیدکُش هم لذتی نهفته است که عدهای سخت به آن چسبیدهاند؟
آیتالله جوادی آملی هم در توییتی درباره طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی و ساماندهی پیام رسان های اجتماعی نوشت: اگر واقعا ما آدمهای درستی باشیم ترسی نداریم که فضای مجازی چه چیزی را میخواهند منتشر کند. اگر کسی چیزهایی دروغی را منتشر کند، محاکمه بشود اما ما اگر با طهارت زندگی بکنیم، از دنیای مجازی باکی نیست.
- نویسنده : نسیبه پیرایش