بهترین سناریو برای ایران کدام است؟

طی چند روز و چند هفته اخیر شاهد تحولات و تلاش‌هایی برای کاهش تنش‌ها و شرایط تنشی بین ایران و آمریکا بودیم؛ تنش‌هایی که در دوران ریاست جمهوری آقای ترامپ به اوج رسیده بود، ولی با سرکار آمدن آقای بایدن شدت آن کاهش یافت و در این راستا دولت بایدن تلاش‌هایی را به کار بست. در کنار این اقدامات ایران نیز با اولویت قرار دادن منافع ملی، اعلام کرد که چنانچه اقدام عملی از طرف آمریکایی نبیند، از پروتکل الحاقی خارج خواهد شد. هر چند دولتی ها هر نوع ملاقات با طرف آمریکایی را در طی این چند وقت به دلیل رعایت برخی مصلحت ها تکذیب می کنند، اما اظهارات صریح کاخ سفید نشان داد که این ادعا نمی تواند از بیخ دروغ باشد و هیچی هم نبوده است.
نزدیکی به ضرب العجل تعیین شده از طرف ایران و مذاکرات پشت پرده آمریکا و تروئیکای اروپایی باعث شد تا گروسی رییس آژانس بین المللی انرژی اتمی مسافرتی از قبل اعلام نشده به تهران نماید. مسافرتی که خبری در مورد جزییات آن و دیدارهای صورت گرفته در چارچوب آن منتشر نشده و نهایتا یک بیانیه نتیجه این دیدار را برای افکار عمومی روشن کرد. انتشار بیانیه همانا و موجی از واکنش های منفی از طرف تندروها همانا.
گویا این بی خبری از جزییات سفر صرفا در مورد مردم عادی نبوده و مجلس هم در جریان امر نبوده است. بیانیه نشان داد که ایران در قبال برخی تنفس های اقتصادی از جمله آزاد شدن پول های بلوکه شده در کره جنوبی یک فرجه سه ماهه به طرف های برجام برای احیا داده است. این تصمیم یعنی خروج از پروتکل الحاقی کان لم یکن تلقی می شود و الزام اخیر مجلس برای برخی اقدامات اتمی فعلا قبال اجرا نیست. همین بیانیه چنان آشوبی در بهارستان و صحن علنی به پا کرد که شاید نتایجش در تاریخ جمهوری اسلامی بی سابقه باشد.
مجلس در اقدامی عجیب رییس جمهور را در اختیار دستگاه قضایی قرار داد و بررسی لایحه بودجه را از دستور کار خارج کرد. روحانی تهدید به دادگاهی شدن گردید و در مقابل دولت در بیانیه ای اعلام کرد که اگر مجلس قصد دارد توافق را غیرفعال کند باید مسئولیت عواقب آن را نزد مردم بپذیرد! بالا گرفتن درگیری ها پای رهبر انقلاب را به موضوع باز کرد و مثل همیشه ضمن اتخاذ مواضعی بجا و پدرانه هم حق غنی سازی و هسته ای ایران را محترم و لازم دانست و هم از قوه های مجریه و مقننه خواست تا نشان دهنده دو صدایی و تفرقه نباشند و اختلاف نظرشان را حل کنند.
بی شک یکی از دلایل مخالفت اصولگرایان با دولت در موضوعاتی از این دست و احتمال توافق بین طرفین موکول کردن این موفقیت به دولت بعدی است که به احتمال بسیار قوی در دست اصولگرایان خواهد بود. اما این آقایان نمیدانند شاید در آینده، فشار لابی های اسرائیل و عربستان بر بایدن باعث تغییر شرایط شود! برجام برای آمریکا مانند ایران در اولویت قرار نداشته و مهم و حیاتی نیست. برجام برای ایران تقریبا حکم مرگ و زندگی را دارد ولی برای طرف آمریکایی بخشی از سیاست خارجی آنهاست. اعمال فشار در بسیاری از موارد می‌تواند مفید باشد و چه بسا یک امتیاز و برگ برنده برای بایدن برابر جریان‌های داخلی آمریکا در حین بازگشت به برجام باشد، ولی نکته مهمی که باید در نظر گرفت، این است که فشار‌ها نباید کار را به بن بست بکشاند. این فشار‌ها و مواضع می‌بایست دقیق و درست باشد و گرنه شاید یک مانع یا بن بست بزرگ را در مسیر احیای برجام ایجاد کند.