با تقویت هوش هیجانی، کودکانی اجتماعی تربیت کنید

به گزارش ایرنا مفهوم هوش هیجانی، در دهه ۱۹۹۰ توسعه یافت و در سال های اخیر مقبولیت گسترده‌ای پیدا کرده است. برای همه ما، هوش هیجانی می‌تواند یک مهارت مداوم باشد که بر مهارت‌های عاطفی اجتماعی، روابط و عملکرد در وظایف روزمره تأثیر می‌گذارد. پرورش این مهارت نیاز به تمرین و تکرار پی در پی دارد. بدین منظور با سانازالسادات طاهائی، روانشناس و درمانگر کودک و نوجوان به گفتگو پرداختیم. طاهایی معتقد است؛ هوش هیجانی به کودکان کمک می‌کند تا احساساتشان را شناسایی و درک کنند. احساساتشان را توصیف و در مورد آنها صحبت کنند. کودکان با خودآگاهی بالا می‌توانند، نقاط قوت و ضعف خود را شناخته و از تاثیر احساساتشان بر رفتارشان آگاه شوند. این امر موجب می‌شود که اعتماد به نفس بالایی در بیان احساسات خود پیدا کنند. توانایی مدیریت احساسات و هیجانات به شکلی مناسب می‌تواند کودکان را به کنترل تکانه‌ها، مدیریت استرس و تنظیم هیجانات و نگه داشتن نگرش مثبت در شرایط مختلف کمک کند.وی در بیان راهکارهای موثر برای شناخت احساسات گفت: نامگذاری احساسات یکی از این روش‌ها ‌است که به کودکانمان کمک کنیم تا احساسات خود را بشناسند و آنها را نامگذاری کند. برای مثالً بگویند: من عصبانی ام یا من خوشحالم، به عبارتی استفاده از کلمه من در پیامهایشان به جای تو مفید است برای، مثالً بگویند: من ناراحت شدم چون……… و کمتر از این جمله استفاده کنند که” تو همیشه ………… هستی. استفاده از کتاب‌های داستانی و تصویری که شخصیت‌ها در آن با احساسات مختلف مواجه می‌شوند، میتواند به کودکان کمک کند تا احساسات خود را بهتر درک کنند.این روان‌درمانگر کودک و نوجوان ادامه داد: تشویق به بیان احساسات می‌تواند خیلی مفید باشد. گفتگوهای باز، در ایجاد فضایی که کودکان بتوانند احساسات خود را بدون ترس از قضاوت بیان کنند، بسیار مهم است. نقاشی و نوشتن و تشویق کودکان به نقاشی کشیدن یا نوشتن، درباره احساساتشان می‌تواند به آنها کمک کند تا این احساسات را بهتر درک و مدیریت کنند. همچنین استفاده از ابزارهای کمکی مانند عروسک‌ها و اسباب بازی‌ها برای نمایش و تمرین موقعیت‌های هیجانی مختلف می‌تواند به کودکان کمک کند تا بهتر با هیجان‌های خود کنار بیایند.سانازالسادات طاهائی همچنین، استفاده از کارتهای احساسات که احساسات مختلف را نشان می‌دهند را راهی برای شناسایی بهتر و بیان احساسات کودک دانست و گفت: در مدیریت هیجانات کودک می‌توان از تکنیک‌های آرام سازی مانند تمرین تنفس عمیق، هنگام احساس هیجان استفاده کرد. استفاده از بازی‌های تنفسی مانند دمیدن حباب یا بوییدن گل یا خاموش کردن شمع به شکل خیالی میتواند به کودکان کمک کند تا تمرین تنفس عمیق را به روش سرگرم کننده یاد بگیرند. همچنین استفاده از تکنیکهای آرامش بخش مانند مدیتیشن و یوگا، گوش دادن به موسیقی آرامش بخش هم میتواند به کودکان در مدیریت هیجانات کمک کند.این روانشناس دومین راهکار هوش هیجاتی را همدلی دانست و گفت: تقویت هوش هیجانی به کودکان کمک می‌کند تا احساسات دیگران را درک کرده و نسبت به آنها حساس باشند و خود را جای دیگران بگذارند تا دیدگاه‌ها و احساسات آنها را بهتر درک کنند. برای تقویت این هوش بازی‌ها و فعالیت‌هایی که نیاز به همدلی دارند، می‌تواند موثر باشد. این همدلی باعث می‌شود کودکان روابط دوستانه و مثبتی برقرار کنند و در گروه‌های اجتماعی محبوب باشند. وقتی که کودکان توانایی همدلی را داشته باشند، کمتر دچار رفتارهای تهاجمی و خشونت‌آمیز می‌شوند، زیرا می‌توانند احساسات دیگران را درک کرده و واکنش‌های مناسب‌تری نشان دهند. علاوه بر این رفتارهای مثبت مانند همکاری، کمک به دیگران و مشارکت در فعالیت‎های گروهی در آنها تقویت خواهد شد . کودکان می‌توانند برای تمرین همدلی از بازی‌های نقش آفرینی و یا پرسیدن سوالت همدلانه مانند تو چه احساسی داری یا چه چیزی باعث شد اینطور احساس کنی به دیگران نشان دهند که به احساساتشان اهمیت می‌دهند.این روان درمانگر کودک و نوجوان معتقد است برای تقویت هوش هیجانی باید مهارت‌هایی مانند گوش دادن فعال، مکالمه مناسب، احترام به دیگران را به کودکان بیاموزید. این درمانگر کودک و نوجوان بر این باور است که؛ کودکان توانایی مذاکره و همکاری با دیگران برای یافتن راه حل‌های مشترک و توانایی حل مسئله و تعارضات به شیوهای مثبت و سازنده را دارند و برای کسب این مهارت می‌توانند از تکنیک‌هایی مانند تمرکز بر مسئله به جای اینکه دیگران را متهم کنند بر حل مسئله تمرکز کنند، استفاده کنند و همچنین در جستجوی راه حل‌ها برد ـ برد باشند که برای هر دو طرف مفید و قابل قبول باشد. وی همچنین افزود: پس از وقوع یک تعارض با کودکان درباره آن صحبت کنید و به آنها کمک کنید تا متوجه شوند چه چیزی باعث بروز تعارض شده و چگونه می‌توانند در آینده به شیوه‌های بهتر عمل کنند. سانازالسادات طاهائی نقش والدین را در الگوی رفتاری بسیار مهم دانست و گفت: کودکان بیشتر از رفتار والدین خود یاد میگیرند تا از سخنان آنها. با نشان دادن رفتارهای مثبت و روابط سالم الگوی خوبی برای فرزندانتان باشید. تشویق و تمجید کودکان به هنگام مدیریت صحیح هیجان‌هایشان می‌تواند به تقویت این رفتارها کمک کند. با رفتارهای مثبت و صادقانه به کودکان کمک کنید تا روابط اجتماعی مبتنی بر اعتماد با دیگران برقرار کنند.