باب مذاکره بسته شد؟!
تنها چند روز پس از امضای یادداشت فشار حد اکثری و اعمال تحریم‌های جدید توسط ترامپ علیه کشورمان و نیز پس از سیگنال‌های متعدد مذاکره که بین دو طرف رد و بدل شد، رهبری صبح جمعه در دیدار با جمعی از فرماندهان ارتش گفتند: «مذاکره با آمریکا هوشمندانه، عاقلانه و شرافتمندانه نیست و هیچ تأثیری در رفع مشکلات کشور ندارد؛ دلیل؟ تجربه!»
نسیبه پیرایش
تنها چند روز پس از امضای یادداشت فشار حد اکثری و اعمال تحریم‌های جدید توسط ترامپ علیه کشورمان و نیز پس از سیگنال‌های متعدد مذاکره که بین دو طرف رد و بدل شد، رهبری صبح جمعه در دیدار با جمعی از فرماندهان ارتش گفتند: «مذاکره با آمریکا هوشمندانه، عاقلانه و شرافتمندانه نیست و هیچ تأثیری در رفع مشکلات کشور ندارد؛ دلیل؟ تجربه!» ایشان همچنین گفتند: «آمریکایی‌ها نشستند، روی کاغذ دارند نقشه جهان را تغییر می‌دهند. البته فقط روی کاغذ است، هیچ‌گونه واقعیتی ندارد. درباره‌ی ما هم نظر می‌دهند، حرف می‌زنند، اظهار نظر می‌کنند، تهدید می‌کنند. ما اگر تهدیدمان بکنند، تهدیدشان می‌کنیم. اگر این تهدید را عملی کنند، ما هم تهدید را عملی می‌کنیم. اگر به امنیت ملت ما تعرض کنند، ما هم به امنیت آن‌ها تعرض خواهیم کرد بدون تردید.»
این سخنان کافی بود تا ائمه جمعه در خطبه‌های این هفته، مانند امام جمعه کرج، سخن گفتن از مذاکره را خیانت به ملت و منافع ملی بدانند. یا مانند محمدمنان رئیسی نماینده تندرو قم، حامیان مذاکره را تهدید کند و خطاب به حامیان مذاکره بنویسد: «با این تصریح رهبر انقلاب، چاره‌ای ندارم جز آنکه آنهایی که از این به بعد، دوباره دم از مذاکره با آمریکا می‌زنند را کم‌هوش، مجنون و فاقد شرافت بخوانم! (البته اینها مودبانه‌ترین واژگانی بود که می‌توانستم باتوجه به تصریح امروز آقا استخدام نمایم!)؛ خدمت این قوم مجنون و فاقد شرافت عرض می‌کنم که بعد از تصریح امروز آقا، اگر دوباره بر شرافت فروشی خود اصرار بورزند و رهبری را تحت فشار بگذارند دیگر به نطق و یادداشت بسنده نخواهیم کرد!» یا مثل شریعتمداری در کیهان بنویسد: «کسانی که این روزها، ساز بد‌صدای مذاکره با آمریکا را کوک کرده‌اند و برای آن صفحه سیاه می‌کنند و گریبان می‌درند، یا «احمق» هستند و یا «خائن» و در هر دو حالت، شایستگی حضور در مسئولیت‌های کلیدی نظام را ندارند!»
اما پس از فحاشی و توهین‌های این قوم به شدت انقلابی و ولایی بازتاب سخنان رهبری در فضای مجازی هم گسترده بود. عمده کاربران به خصوص آنهایی که دستی بر آتش سیاست و رسانه دارند، صرفا نقل قول‌های مستقیم و ویدیو‌هایی از سخنان رهبری را که به قدر کافی گویا بود، منتشر کردند و از اظهار نظر شخصی پرهیز کردند. برخی این سخنان را به معنی بسته شدن دفتر مذاکره می‌دانند و برخی دیگر باور دارند که موضع رهبری بخشی از مذاکره و در راستای فراهم کردن شرایط بهتر برای انجام مذاکره است.
حسام‌الدین آشنا، مشاور رئیس جمهور در دولت روحانی با اشاره به این سخنان در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «ختم کلام». اما وی قدری بعدتر، در توییت دیگری نوشت: «خوانش دوم: مذاکره با آمریکا (باید) هوشمندانه، عاقلانه و شرافتمندانه (باشد) و تأثیری در رفع مشکلات کشور (داشته‌باشد)؛ دلیل؟ تجربه!» وی در توییت بعدی هم نوشت: «خوانش سوم: نه مذاکره را گدایی می‌کنیم و نه با گدایان مذاکره می‌کنیم.»
علی‌اصغر شفیعیان، فعال رسانه‌ای نزدیک به دولت هم نوشت: «موضع رهبری بسیار هوشمندانه است. بله روسای جمهور ایران و آمریکا برای مذاکره اعلام آمادگی صریحی کرده‌اند، اما زمان به نفع آمریکاست و به ضرر ایران. ما هم باید کاری کنیم تا زمان برای هر دو طرف یا ضرر باشد یا نفع! بعضی ابزارها/فرصت‌ها از دست رفته است.»
محمدعلی آهنگران نیز نوشت: «به عنوان یک محقق در حقوق بین الملل و علوم سیاسی عرض می‌کنم این موضع خودش بخشی از مذاکره است».
اما موضوع دیگری که در واکنش به این سخنان از سوی کاربران مطرح شد؛ قرار گرفتن مسعود پزشکیان و دولت او در موقعیت خاص و پیچیده است. برخی از کاربران حتی به رئیس‌جمهور پیشنهاد کردند که استعفا کند! برخی نیز نظر متفاوتی داشته و به این نکته تاکید کردند که مسئولیت شرایط و وضعیت کشور از روی دوش دولت برداشته شده است!
فیض الله عرب سرخی، فعال سیاسی اصلاح‌طلب نوشت: «جناب آقای پزشکیان! خبر‌هایی که از مجمع_تشخیص می‌رسد حکایت از عدم تصویب Fatf دارد، فیلترینگ هم محدود به واتساپ شد، مذاکره با آمریکا هم رهبری فرمودند هشیارانه، شرافتمندانه و عاقلانه نیست. حالا بفرمایید چه می‌کنید؟»
کاربر دیگری هم نوشت: «آقای دکتر پزشکیان سر حرفت بمون که گفتی اگر کاری نمی‌تونم بکنم استعفا میدم. امروز پایان اتفاق ۱۵ تیر هست اگر واکنش مناسبی نشون ندی. ما برای مذاکره و رفع تحریم بهت رای دادیم».
اما از میان رسانه‌های خارجی روزنامه نیورک تایمز در این باره نوشت: «این اظهارات آیت الله خامنه‌ای در تضاد با سیگنال‌هایی بود که هفته گذشته رئیس‌جمهور اصلاح‌طلب ایران، مسعود پزشکیان، ارسال کرد. پزشکیان در مصاحبه‌ای با NBC News گفته بود که آماده مذاکره با ایالات متحده است، به شرط آنکه «احترام به عزت و خرد ما حفظ شود و مذاکرات در شرایط برابر انجام شود.»
مجله تایم نیز در گزارشی نوشت: «سخنان خامنه‌ای در جمع فرماندهان نیروی هوایی در تهران به نظر می‌رسید که با اظهارات قبلی خود او در ماه اوت که در‌های مذاکره را باز گذاشته بود، تناقض داشته باشد. با این حال، آیت‌الله خامنه‌ای ۸۵ ساله همواره در اظهارات خود درباره مذاکره با غرب محتاط بوده است. این موضع شامل ایجاد تعادل میان خواسته‌های اصلاح‌طلبان داخل کشور که به دنبال مذاکره هستند و جناح‌های تندروی حکومت، ازجمله سپاه پاسداران انقلاب اسلامی می‌شود.»
و در نهایت به نظر می‌رسد، حضرت حافظ این سخن را به گزاف نگفته که: آسایش دو گیتی تفسیر این دو حرف است/ با دوستان مروت با دشمنان مدارا.
نظرات و تجربیات شما
