اولین استیضاح!؟

نسیبه پیرایش
با اعلام وصول سوالات نمایندگان از وزرا از وزرای اقتصاد و اطلاعات، وزیر اقتصاد امروز سه‌شنبه ۳۰ بهمن در کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی حاضر شده و به سوالات نمایندگان پاسخ خواهد داد.
این استیضاح زودهنگام اما در شرایطی که اوضاع اقتصادی کشور آشفته و تیم اقتصادی دولت نیز به شدت تحت فشار است، از دید برخی کارشناسان سیاسی بوده و انتقادات زیادی را برانگیخته است.
روزنامه خراسان نوشته: نمایندگان مجلس نباید موضع سیاسی و یک جانبه‌ای علیه وزیر اقتصاد و تیم اقتصادی دولت داشته باشند.
روزنامه نزدیک به قالیباف نوشته: «طرح استیضاح همتی در شرایطی از سوی طیفی از نمایندگان مجلس مطرح می‌شود که این عده تلاش دارند، موضوع افزایش نرخ ارز را به اقدامات اخیر در زمینه بازار ارز توافقی ارتباط دهند و چون همتی مشوق اجرای این سیاست بوده است، وی را مقصر جلوه دهند، در حالی که باید نکات زیر را در این موضوع درنظر گرفت:
۱- مجری این سیاست بانک مرکزی بوده است و منتقدان هیچ موضعی درباره رئیس کل بانک مرکزی ندارند و صرفا وزیر اقتصاد را در این زمینه مقصر می‌دانند.
۲- بازار توافقی، پروژه‌ای فراتر از افزایش قیمت ارز واردات است و سامانه‌ای جدید برای ارتقای شفافیت ارزی و بازگشت ارز صادرات است و لزوما ارتباطی به افزایش نرخ ارز در بازار غیررسمی ندارد.
۳- تاثیر عوامل بنیادین از جمله تثبیت دوساله نرخ ارز در یک سال و نیم اخیر از ابتدای ۱۴۰۲ تا نیمه ۱۴۰۳ در کانال ۵۰ هزار تومان، همزمان با تورم بالای داخلی و متغیر‌های اقتصادی موثر بر افزایش نرخ ارز در این رویکرد نادیده گرفته شده است.»
رضا سپهوند عضو کمیسیون انرژی مجلس هم گفت: «برخی از نمایندگان مجلس در پی اهداف شخصی و گروهی خود هستند و این موضوع باعث می‌شود که استیضاح‌ها بیشتر جنبه سیاسی پیدا کنند تا اینکه واقعاً به دنبال حل مشکلات اقتصادی باشند. واقعیت این است که افزایش قیمت‌ها و ناترازی‌های اقتصادی دلایل متعددی دارند که بسیاری از آن‌ها وابسته به تصمیمات وزیر اقتصاد نیست. هر کسی وزیر اقتصاد باشد، افزایش قیمت ارز خواهیم داشت چون اقتصاد ما بر اساس یک مدل مشخص نیست و تاثیرپذیر از عوامل سیاسی و بیرونی است و بر اساس روابط شاخص‌هایی مثل نقدینگی، تورم و قیمت ارز نیست.»
اما عباس گودرزی، سخنگوی هیأت رئیسه مجلس، معتقد است که «تذکر، سوال و استیضاح حق مجلس بوده و از ابزارهای نظارتی محسوب می شود. هیچ تعارض و تزاحمی با وفاق ندارد. در واقع مجلس به دنبال توفیقات بیشتر دولت است و گاهی ممکن است با رأی دادن، گاهی با سوال و تذکر و گاهی هم با استیضاح به دولت کمک کند. هدف نهایی و غایی تولید رضایتمندی در جامعه و حل مسئله مردم است. اگر مجلس به یک جمع بندی برسد که با چه مسیر و رویکردی می شود خدمت رسانی به مردم را تسهیل کرد، حتما از آن رویکرد و ابزار استفاده خواهد کرد. مطلقا نگاه مجلس در استفاده از ابزارهای نظارتی اش، سیاسی نیست. طرح این مسائل را نه به صلاح دولت و نه به صلاح مجلس و نه به مصلحت کشور می‌دانم مجلس هر زمانی که اقتضا کند، بر اساس تشخیص به وظایفش عمل خواهد کرد و تعارضی با همکاری با دولت ندارد.»
فتح‌الله توسلی، نماینده کبودر آهنگ و عضو کمیسیون اقتصادی هم در پاسخ به این سوال که برخی معتقد هستند که استیضاح آقای همتی سیاسی است، گفت: «من این اعتقاد را ندارم، بین افرادی که استیضاح را امضا کردند، کسانی هستند که از نظر برخی نمایندگان با دولت همکاری می کنند. البته دولت زمانی که از جانب رهبری تایید می شود، برای خودمان بوده و باید حمایت کنیم. مجلس باید به وظیفه قانونی خودش عمل کند …
ممکن است با تذکر باشد یا سوال و استیضاح. من بحث سیاسی بودن استیضاح را قبول ندارم، خودم از وزیر صمت در کمیسیون سوال کردم و از پاسخ ایشان قانع نشدم؛ به این معنی نیست که ما با اقدامات دولت مخالف هستیم و هر زمانی که باید از دولت حمایت می کنیم.»
وی درباره استیضاح زود هنگام وزیر اقتصاد خاطرنشان کرد: «ما در حوزه اقتصاد مشکلاتی داریم و وزارت اقتصاد به تنهایی مقصر نیست. حتما وزارت خانه های دیگر و تیم اقتصادی دولت به شکلی موثر هستند و مسائل بین المللی هم در این ماجرا نقش دارد. اینطور نیست که بگوییم فقط وزارت اقتصاد موثر است، اما مجلس با توجه به وضعیت اقتصادی که مطالبه مردم است، وزیر اقتصاد موظف به پاسخ گویی است. البته تاکید می کنم که وزیر به تنهایی پاسخگوی شرایط فعلی اقتصادی کشور نیست اما اگر نتواند نمایندگان را قانع کند به این معناست که نتوانسته توجیه لازم را در حوزه ماموریت های خود به مردم ارائه کند.»
در نهایت باید منتظر بود و دید که آیا سوال از وزیر، راه برون رفت از مشکلات متعدد کنونی را هموار می کند یا خیر؟