اختیاری برای صدور دستور تعطیلی نداریم/ بزرگراه تبریز-اهر ۲۶ آذرماه افتتاح می شود/ پروژه های عمرانی تا پایان دولت افتتاح می شود

*وحید خدادادی

تعلل در پیشرفت پروژه های ملی –استانی در کنار بحران کرونا و وضعیت نگران کننده شیوع این ویروس و تحولات مرزی را صمیمانه با دکتر پورمحمدی در میان گذاشتیم. وی معتقد بود که روند پروژه های عمرانی رضایت بخش بوده و مدیریت استان اجازه صدور تعطیلی را ندارد.در ادامه گفتگوی ما استاندار آذربایجان شرقی از نظر می گذرد. 

امین: از پروژه‌های استانی و ملی شروع کنیم، دلیل تاخیر در افتتاح پروژه هایی مانند پروژه راه‌آهن تهران- تبریز، تبریز- اهر و تبریز- سهند چیست؟

استاندار: روی هم رفته روند پیشرفت پروژه های ملی و چه استانی، طی دو سه سال گذشته با سال‌های قبل قابل قیاس نیست. مثلا اگر به پروژه آزادراه تبریز- سهند یا پروژه بزگرراه تبریز- اهر یا راه‌آهن نگاه کنیم، متوجه می شویم که طی این دو سال چه اتفاقی افتاده است و قبلا چگونه بوده است.

مجموع اعتبارات اختصاصی به این پروژه ها به خصوص در دولت دوم آقای روحانی اصلا قابل قیاس با گذشته نیست. ولی اگر سرعت پیشرفت پروژه ها زیاد نیست، به قول معروف به « دلیل نبودن باروت است» الان خوشبختانه پروژه تبریز- اهر در حال اتمام است، البته دو بار تاریخ گفته ایم و به خاطر شرایط فصلی، کرونا، منابع مالی و…محقق نشده است، احتمالا ۲۶ آذر ماه سال جاری بهره‌برداری برسد. بزرگراه تبریز- سهند هم کاملا تمام شده است و تنها نصب علائم باقی مانده است.  پروژه راه‌آهن تا خاوران خوب جلو رفته و اتمام آن برای پایان سال برنامه‌ریزی شده است. الان تقریبا ۶۰- ۷۰ درصد ریل‌گذاری انجام شده است و عمده کارهای ما در خود ایستگاه است و منابع طرح هم به صورت نقدی و هم اوراق تامین شده است.

امین: می توانید به افکار عمومی قول اتمام این پروژه ها را تا پایان سال ۹۹ بدهید؟

استاندار: صد درصد. پروژه تبریز- سهند تمام شده و به زودی افتتاح می‌ کنیم. پروژه راه‌آهن هم تا خاوران پیش رفته است. و تا پایان سال تمام این پروژه ها به بهره برداری می رسد.

امین: الان با بحران کرونا مواجه هستیم و در استان ما بنا به گفته نهادهای مربوطه وضع مناسب نیست. تعطیلی اصناف به واسطه کرونا بر اساس تصمیم ستاد مبارزه با کرونا بر عهده استانداران گذاشته شده بود و این گلایه مطرح است که چرا در تبریز علی رغم اعلام وضعیت قرمز برای تعطیلی ها تصمیم‌گیری نشد و منجر به شیوع بیشتر ویروس و افزایش تلفات شد، در این باره چه توضیحی دارید!

استاندار: باید بگویم تعطیلی صنوف در این شرایط هیچ گاه در اختیار استانداری گذاشته نشده است. حتی تعطیلی بعد از ساعت شش عصر را ستاد ملی مبارزه با کرونا اعلام کرد و گفته شد این طرح بر اساس تشخیص استانداران می توانند در صورت لزوم در شهرستان ها نیز اِعمال شود و ما در شهرستان های مرند، میانه و مراغه به دلیل شیوع زیاد با توجه به اختیارات خود تعطیلی بعد از ساعت شش عصر را اجرایی کردیم. غیر از این ما هیچ اختیاری نداریم که به فرض این ۱۴ روز قرنطینه را بکنیم ۱۵ روز.

تعطیلی چند هفته ای مسائل حقوقی در پی دارد که باید توسط ستاد ملی مبارزه با کرونا مطرح شود. مثلا مواردی از قبیل برگشت چک یا تمدید پروانه، دیون مالیاتی و… این امور باید وجهه قانونی داشته باشد. در نتیجه الزام‌آور بودن مسائل حقوقی برای دستگاه‌ ها از عهده ما خارج است.

امین: دغدغه‌ های معیشتی چطور، در این زمینه دخیل بوده است یا نه؟

استاندار: اعتقاد شخصی من این است که باید به مسائل به صورت همه جانبه نگاه کنیم، ما می دانیم که تعطیل کردن اماکن عمومی به دلیل کاهش حضور و تعامل مردم تا حدود زیادی جلوی انتشار ویروس را می گیرد و این جای تردید ندارد. اما طرف دیگر قضیه معیشت مردم است و تنها ساز و کاری که رئیس جمهور مطرح کرده و بارها توسط نمایندگان مردم در مجلس مورد نقد قرار گرفته است که رئیس جمهور با کدام پشتوانه این مساله را طرح کرده است، این است که به ازای هر یک نفر صد هزار تومان بسته معیشتی داده شود.

این طرح خوب است و ما با تمام توان انجام می دهیم، اما پشتبند این طرح این است که گروه های ندار و ضعیف جامعه و کسب و کارهای آسیب پذیر از نظر معیشتی تامین شوند وگرنه ممکن است تبعات اجتماعی داشته باشد و منجر به بروز ناهنجاری های اجتماعی شود. کسب و کارهای کوچک تاب‌آوری دو هفته تعطیلی را دارند، اما الان چون نمی دانیم این بیماری تا چه زمانی ادامه دارد، از عید به بعد به ما مرتب فشار می آورند که فعالیت ها را تعطیل کنید، اما نمی شود. اگر بدانیم که با دو ماه تعطیل کردن این بیماری از بین می رود، عقل ایجاب می کند که این کار را انجام دهیم.

برخلاف اینکه برخی ها انتقاد می کنند که مگر بعد از ساعت شش کرونا بیدار می شود، همین تعطیلی چند ساعته باعث شده تا با کاهش تردد مردم در ۴۳ شهرستانی که این طرح اجرا شده، روند شیوع بیماری نزولی شود. تنها مشکل اینجاست که چون امکان تامین معیشت گروه های کم درآمد جامعه را نداریم، این نوع طرح ها نمی تواند به صورت بلند مدت اجرا شود و من مطمئنم هم مردم با این شرایط می توانند کنار بیایند و هم اصناف.

امین: عملکرد علوم پزشکی استان و شخص دکتر صومی را در مدیریت این شرایط چطور می بینید؟

استاندار: مجموعه تیم و کادر بهداشت و درمان استان با تمام وجود به میدان آمده اند. و این جای تشکر دارد، اما نمی توان منکر این شد که کاستی هایی هم داریم. با این حال اگر مشکلات را ریشه‌یابی کنیم، می بینیم علوم پزشکی نقشی در آن نداشته است. مثلا دستگاه اکسیژنی که تا دیروز به قیمت ایکس خرید می شد، الان چند برابر شده است و میزان مصرف آن افزایش یافته است. در حالی که توان واحدهای تولید کننده و توزیع کننده محدود است. ما وارد حوزه ای شده ایم که تجربه قبلی نداشته ایم. در واقع این ضعف مدیریت نیست، بلکه افزایش قیمت ها و تقاضا این شرایط را رقم زده است. در حال حاضر هم ناکافی بودن عرضه اکسیژن از چالش های اساسی ما است. چون در استان هایی که دستگاه اکسیژن‌ساز تولید می کردند هم فعلا مصرف بالا رفته است و کم‌کم عرضه را کم  می کنند. گرچه فعلا در تامین اکسیژن مشکل نداریم، اما اگر شرایط همچنان ادامه یابد شاید مجبور باشیم تولیدات واحدهایی مثل پتروشیمی تبریز یا فولاد بناب را کاهش داده و از اکسیژن موجود برای حل مشکل بیماران کرونایی استفاده کنیم. در کل باید گفت، می شد بهتر از این هم عمل کرد. البته مشکل فقط این نیست، داروهای مورد نیاز این بیماری هم سهمیه ای است. مثل داروی رمدرسیویر که به صورت محدود به استان ها داده می شود. یا با این تعداد از کیت های تشخیص نهایتا در روز یک هزار تست می توان گرفت در حالی که اگر از افراد بیشتری بتوان تست گرفت و بیماری را زودتر تشخیص داد، انتشار ویروس و تعداد فوتی ها کاهش می یابد.

اگر در مراکز سلامت به اندازه کافی کیت تشخیص باشد، تشخیص، قرنطینه و درمان زود هنگام مانع از فوت افراد می شود.

امین: در اندریان چه خبر است؟

استاندار: هنگام ثبت معدن اندریان شرکت به اسم یک شخص ایرانی ثبت شده است، اما ۷۴ درصد سرمایه متعلق به یک فرد روسی است.

آن زمان هم مطرح بود که آیا می تواند ۷۴ درصد سهم یک سرمایه‌گذار خارجی باشد یا نه؟!

در اندریان دو مساله جدی وجود دارد. اولا صیانت و حفاظت از مجموعه معدنی که واگذار شده است، چطور انجام می شود. وسعت معدن ۱۶۵ کیلومتر مربع است، در نتیجه چون احاطه ای به کل مجموعه ندارند، برداشت های غیر مجاز صورت می گیرد که این برای ما یک دغدغه بزرگ است و چند ماه قبل هم یک عملیات بزرگ در آنجا انجام شد و جلوی برداشت های غیر مجاز گرفته شد ولی با این حال معدن همچنان در معرض سو استفاده است و کنترل در جایی به این وسعت توسط شرکت به خوبی انجام نمی شود.

دومین مساله این است که با تکنولوژی آن زمان که استفاده از سیانور و نحوه تغلیظ و استفاده هم یک سری مشکلات دارد. و این شیوه استحصال در بلند مدت نگران کننده است، و تبعات آن در طبیعت برای بلند مدت باقی می ماند.

ما در جلسه هفته قبل از مدیر عامل شرکت خواستیم که برنامه هایشان را برای مقابله با سوء استفاده ها از یکسو و رفع آلودگی ها و تغییر سیستم بهره‌برداری ارائه کنند تا مطمئن شویم، مشکل زیست محیطی ندارد. الان هم بخش عمده ای از فعالیت ها به دلیل نشتی راکد شده است و بخش کوچکی فعال است.

بنابراین اگر شرکت بتواند خواسته های ما را تضمین کند که هیچ، اما اگر نتواند مجبوریم مانع از ادامه فعالیت شویم و تا حالا هم عملکرد این شرکت رضایت‌بخش نبوده است. همانطور که ما خودمان در مساله حفاری های غیر مجاز که ناامنی اجتماعی و قاچاق خاک را بیشتر کرده بود، ورود کردیم، بر روی تغییر شیوه های برداشت هم باید دقت کنیم تا در بلند مدت مشکلات زیست محیطی ایجاد نشود.

امین: تغییرات گسترده فرمانداران با انتخابات سال ۱۴۰۰ ارتباطی دارد؟

استاندار: نه اصلا. چون ما فرمانداران را جابجا کرده ایم و فقط در یک مورد فرماندار از استان دیگری آمده است. دو نفر از فرمانداران هم بازنشسته شدند، ماموریت یکی از فرمانداران هم که از آذربایجان‌غربی آمده بود، تمام شد. و هیچ گونه ارتباطی با انتخابات ندارد.

امین: در مورد تحولات مرزی بین ایران و آذربایجان بگویید، اخیرا اخباری مبنی بر حذف مرز مشترک بین ایران و ارمنستان و ایجاد باریکه ای به عمق ۸۰ کیلومتر به وجود آمده و هنوز معلوم نیست حاکمیت آن دست کدام کشور است!؟

استاندار: بیانیه مورد توافق بین آذربایجان و ارمنستان در مورد ایجاد کریدور ترانزیت کالا مطرح شده است که باید تاثیر آن در ترانزیت کالا و مسافر بررسی شود. ولی این که امروز ادعا شود که این بیانیه در مرزهای رسمی ما یا مراودات ما با ارمنستان تاثیر گذاشته به هیچ وجه درست نیست و وزارت امور خارجه هم تکذیب کرد. جمهوری اسلامی ایران هم به مرزهای خود بسیار حساس است و هیچ گونه تغییری فعلا اتفاق نیافتاده است ولی ممکن است که در پشت پرده، ترکیه بخواهد از طریق نخجوان به باکو وصل شده و راهش را نزدیک تر کند. با این حال فعلا مشکل خاصی نیست و اگر به طور موقت مرز ارمنستان محدود شده بود، الان باز است و تعاملات ما با این کشور برقرار است.

ممنون که در این گفتگو شرکت کردید.