آیا گوش شنوایی هست؟!

نسیبه پیرایش
در حالی که قطعی مکرر برق در ماه‌های اخیر زندگی مردم را به شدت تحت تاثیر قرار داده و از طرف دیگر تعطیلی‌های مکرر بدون اعلام دلیل آن که علاوه بر برهم زدن روال زندگی مردم، تبعات غیرقابل جبران آموزشی را هم در پی دارد؛ حالا نگرانی‌هایی هم نسبت به شروع قطعی گاز در بین مردم به وجود آمده است. چنانچه با خبر قطع گاز در مازندران و گزارش‌هایی که از کم شدن فشار گاز در تهران می‌رسد، این گمانه تقویت می‌شود.
در این بین، اما به جای پاسخگویی مسئولان، شاهد اختلافات آنها درباره مقصر این وضعیت هستیم. چنانچه اخیرا خبرگزاری وزارت نفت، شانا، نوشته: «در حالی که آمار‌ها نشان می‌دهد مدیریت صحیح سبد سوخت می‌توانست از مشکلات اخیر جلوگیری کند، وزارت نیرو به جای تمرکز بر سیاست‌گذاری صحیح و اجرای مصوبات مرتبط با مصرف سوخت مایع، تلاش دارد با فرافکنی، کمبودگاز را عامل اصلی خاموشی‌ها جلوه دهد.»
پیش از این و در پی افزایش نارضایتی‌ها به واسطه قطع برق، مدیرعامل توانیر هم گفته بود: «کاهش دما و رکورد زنی در مصرف گاز سبب شد محدودیت‌هایی در تامین سوخت نیروگاهی داشته باشیم». حالا این اختلافات و عدم پاسخگویی، پروژه وفاق مسعود پزشکیان را به شدت زیر سوال برده است.
محمدجواد آذری جهرمی در کانال تلگرامی خود نوشته: «وفاق در دولت، مهمتر از وفاق با رقباست. مردم را دریابید برادران».
روزنامه دولت هم نوشت: «تا امروز مفهوم وفاق بیشتر صورتی اخلاقی داشته است. شیوه آقای پزشکیان در رعایت مقتضیات وفاق موجب شد بتواند با قوا و دیگر نهاد‌ها آسوده‌تر به گفت‌و‌گو بنشیند و منازعات کاهش یابد. اما دولت نتوانسته است از وفاق، ترجمانی برای آیین حکمرانی ارائه کند. درویشی و حکمرانی دو آیین متفاوت هستند. تأکید بر اخلاق درست است، به ویژه در سیاست. عمل به فضیلت‌های اخلاقی همیشه پسندیده است و ارزش‌آفرین. اما تا وقتی که وفاق در بحث‌های فلسفی، دینی و اجتماعی ترجمان حقوقی پیدا نکند، نمی‌تواند در قالب آیین حکمرانی موفق شود.
در سطح نظریه حقوقی وفاق، باید به سه پرسش بنیادین پاسخ داده شود؛ وفاق با چه کسانی؟ وفاق در چه موضوعاتی؟ وفاق تا چه سطحی؟ و در هر لایحه، تصویب‌نامه، آیین‌نامه و ابلاغیه، عزل و نصب، خواه اجتماعی باشد و فرهنگی یا سیاسی، مفهوم وفاق جریان داده شده و از آن تبعیت شود. به عنوان مثال وقتی با سیاست‌های پولی دولت، قیمت دارو گران می‌شود، اقشار فرودست برای درمان و تأمین داروی خود ناتوان می‌شوند. در این سیاست پولی با اثری که بر اقشار فرودست می‌گذارد، وفاق با دهک‌های پایین چه معنا و مفهومی دارد؟ آیا در وفاقی که مطرح می‌شود، این گروه‌های اجتماعی هم جایی دارند؟ نمی‌دانیم. یا با مدیرانی که فقط با اتکا به روابط سیاسی منصوب می‌شوند و جز کسب منافع و اتلاف منابع اثری ندارند، چه وفاقی ممکن است؟ غرض اینکه تا زمانی که دولت نتواند ایده وفاق را، بدان‌گونه که گفته شد، به آیین حکمرانی بدل کند، قادر نخواهد بود چنان که ضرورت مقتضای وجود دولت است، اقتدار خود را به عمل درآورد.»
سیدمصطفی هاشمی‌طبا هم با تاکید بر اینکه وفاق فکر‌ها بر وفاق افراد اولویت دارد، نوشت: «به نظر می‌رسد سیاست وفاق رئیس‌جمهور، هر‌ چند ایشان همچنان بر آن معتقد و پای‌فشار است، پاسخی مطلوب نداده باشد و آنان که به موهبت سیاست وفاق سر از مشاغل دولت چهاردهم در آورده‌اند، بیشتر به جای وفاق به نفاق روی آورده و به قول معروف «مِستر هاید و دکتر جکیل» شده‌اند.»
این فعال سیاسی اصلاح‌طلب نوشت: «حال تجربه نشان داده که هیچ‌یک از مسائل کشور (که نمونه آن آورده شد) نه‌تنها حل‌شدنی نیست، بلکه روز‌به‌روز حادتر می‌شود، والا در طول دهه‌های گذشته با شیوه‌های موجود قابل حل و حداقل تثبیت می‌شد. البته شاید مسائل ذکر‌شده اصلا به احصای مدیران کشور در نیامده باشد و دلواپسی و دغدغه آنها چیز‌های دیگر باشد که از آن کسی خبر ندارد. هرگاه در صورت‌مسئله مسائل ایران و راه‌حل‌های آن وفاق داشتیم، آنگاه می‌توانیم مدعی توفیق در وفاق باشیم.»
با این حال پزشکیان دیروز در جمع مردم بوشهر گفت: «در انتخابات شعار نمی دادم بلکه باورم را می گویم و الان بر همان باور هستم . من دنبال رئیس جمهور شدن نبودم اما دنبال عزت و سربلندی و افتخار کشور و دین‌مان هستم و تا آخر خواهم ماند…
ایران ما لیاقت بیشتری دارد و قادریم ایران را با شما مردم، نخبگان و تولیدکنندگان به عزت و سربلندی برسانیم. قادر به این کار هستیم و این کار را خواهیم کرد.»
سخنانی تکراری که به نظر می‌رسد کم‌کم دارد به سوهان روح رای‌دهندگان امیدوار تبدیل می‌شود. مردم، رُک و صریح و بی‌تعارف، نسبت به این گونه اداره کردن کشور، معترضند ولی گویا گوش شنوایی برای شنیدن مشکلات مردم و درک شرایط آنها وجود ندارد.