آیا آتش‌بس موقتی است؟
چهارشنبه هفته گذشته مجلس شورای اسلامی با تصویب طرحی دولت را به تعلیق همکاری با آزانس بین المللی انرژی هسته ای الزام کرد.
نسیبه پیرایش
چهارشنبه هفته گذشته مجلس شورای اسلامی با تصویب طرحی دولت را به تعلیق همکاری با آزانس بین المللی انرژی هسته ای الزام کرد.
در باور تهران، گزارش جامع رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی هسته‌ای به آخرین نشست شورای حکام این نهاد، بسترساز عینی و ذهنی تجاوزات نظامی اسرائیل و ایالات متحده به حاکمیت سرزمینی ایران بود. از این‌رو تهران می‌گوید؛ آژانس هسته‌ای با ترک وظیفه اصلی خود که لزوماً ماهیتی فنی و بی‌طرفانه در نظارت بر فعالیت‌های هسته‌ای کشورها دارد، نگرشی سیاسی و جانبدارانه را از راهبردهای غربی درباره ایران جایگزین کرده است.
از طرفی تهدیدهای ترامپ علیه کشورمان هنوز تمام نشده، او اخیرا در یک کنفرانس خبری با تکرار ادعاهای پوچ خود گفت: «سایت‌های هسته‌ای ایران نابود شده و مراکز آنها پیش از بمباران تخلیه نشده بودند. آنها همچنین خواستار ملاقات هستند.»
رئیس‌جمهور آمریکا در ادامه ادعاهایش افزود: «من باور ندارم که ایران به این زودی‌ها به سلاح هسته‌ای باز گردد. همچنین، یکی باید ایران را بازرسی کند؛ آژانس بین‌المللی انرژی اتمی یا خودمان.»
ترامپ همچنین مدعی شد: «اگر مشخص شود که ایران اورانیوم را به سطوح غنی‌سازی برای ساخت بمب رسانده است، بدون هیچ تردیدی دوباره ایران را بمباران خواهم کرد.»
او در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا رئیس‌جمهور آمریکا می‌خواهد ایران تمام ذخایر اورانیوم خود را تحویل دهد؟ گفت: «کمی درباره این موضوع زود است اما چیزی شبیه به این؛ بله.»
در همین رابطه سعید ایروانی سفیر و نماینده ایران در سازمان ملل در گفت‌وگویی در پاسخ به این سوال که «آیا ایران حاضر به مصالحه با آمریکا در موضوع غنی‌سازی است و آیا با پیشنهاد کنسرسیوم منطقه‌ای برای غنی‌سازی به جای برنامه داخلی خود موافقت می‌کند؟» تصریح کرد: «ایران همچنان بر این موضع پافشاری دارد که غنی‌سازی باید در داخل کشور انجام شود. همان‌طور که گفتم، کنسرسیوم ممکن است به‌عنوان مکمل عمل کند اما هرگز جایگزین برنامه داخلی ما نخواهد بود.»
نماینده ایران در سازمان ملل در پاسخ به این سوال که «آیا ایران صرفا با غنی‌سازی در قالب کنسرسیوم منطقه‌ای و در خاک ایران موافق است؟» عنوان کرد: «در اصل با چنین امری مخالفتی نداریم اما باید جزئیات هر پیشنهاد ارائه شده بررسی شود.»
وی در جواب این سوال که «آیا ایران آماده است اورانیوم غنی‌شده با غنای بالا را در قالب توافق، در حساب امانی با مدیریت مشترک کشورهای منطقه قرار دهد؟» اظهار کرد: «اگر توافقی حاصل شود، همان‌طور که در برجام زمانی که ایران اورانیوم ۲۰ درصدی داشت، چنین شد، ما طبق مفاد آن توافق اورانیوم غنی‌شده ۲۰ درصدی خود را به روسیه منتقل کرده و در ازای آن کیک زرد دریافت کردیم. بر همین اساس، اگر توافق جدیدی حاصل شود، ما آمادگی داریم در ازای دریافت کیک زرد، ذخایر ۶۰ درصدی و ۲۰ درصدی خود را به کشوری دیگر منتقل کرده و آن را از خاک ایران خارج کنیم. این ذخایر همچنین می‌توانند در ایران و تحت مهر و موم آژانس اتمی نگهداری شوند. این موضوع بستگی به ماهیت مذاکرات و مفاد توافق دارد؛ بنابراین این مسئله برای ما خط قرمز محسوب نمی‌شود. اگر توافقی حاصل شود، این موضوع قابل حل است.»
ایروانی در رابطه با تصمیم مجلس ایران برای تعلیق همکاری‌ها با آژانس اتمی گفت: ما پیام روشنی می‌فرستیم: اگر آژانس وظایف خود را انجام ندهد، نمی‌توان از ایران انتظار داشت یک‌طرفه به تعهدات خود پایبند بماند. اگر آژانس با بی‌طرفی عمل کند، حملات آمریکا و اسرائیل به تأسیسات هسته‌ای ایران را محکوم کند، مسئله را به شورای امنیت ببرد، و حقوق ایران را در چارچوب پیمان عدم اشاعه تضمین کند، در این صورت آماده‌ایم طبق مفاد همان قانون در مورد ازسرگیری همکاری تجدیدنظر کنیم.»
از این رو به نظر می رسد که آتش بس واقعی هنوز رخ نداده است. چنانچه صاحب نظران و کارشناسان هم در ایران همواره با دیده تردید نسبت به آن می نگرند و معتقدند که اعلام آتش‌بس در جنگ دوازده روزه ایران و اسرائیل، آمریکا چشم اندازی روشن و مطمئن را پیش رو قرار نمی‌دهد و همواره این سوال را مطرح می کنند که آیا تهران می‌تواند به وعده‌ها و یا امتیازهای قطره چکانی واشینگتن دلخوش باشد، در حالی که خواستار امتیازهای بزرگ از آن است؟
جلال خوشچهره در یادداشتی می‌نویسد: «حالا توپ در زمین غرب قرار دارد؛ اگر به راستی قرار بر کشف نقطه تعادل برای رسیدن به توافق است، این غرب است که باید ابتکارهای لازم را برای ایجاد اطمینان یا کاستن از شدت سوءظن‌های تهران به صحنه آورد. تهران در تجربه جنگ تحمیلی اخیر نشان داد که به رغم صدماتی که دشمنانش بر کشور وارد کردند، هم به زدن صدمه کاری متقابل به آنان قادر است و هم با تکیه بر انسجام ملی ایجاد شده در کشاکش جنگ، توانایی نظامی و معنوی خود را برای مقاومت در برابر زیاده‌خواهی‌های تجاوزکارانه دشمنانش داراست. مصداق این مدعا عقب نشینی واشینگتن از ادعای تغییر رژیم در ایران و لزوم بازگشت به دیپلماسی است. اما بازگشت موفق به دیپلماسی مستلزم ابتکارهایی است که بتواند چشم اندازی روشن و مطمئن را پیش روی طرف‌ها قرار دهد. آتش‌بس می‌تواند شکننده باشد اگر غرب در ارائه راهکار لازم دراین باره کوتاهی کند.»
نظرات و تجربیات شما
