آموزش از راه دور و ملزومات آن!

روزنامه امین
سرمقاله
وحید خدادادی/روزنامه نگار

به حسب اضطرار فعالیت های انسان معنا
می یابد، این را در یکی از کتاب های روانشناسی خوانده بودم و در همان لحظه سلسله ای طول و دراز از مصداق های ایرانی برای این مجموعه در ساختار کشورداری ما در ذهنم تداعی شد.
ما تا زمانی که زور بالای سرمان نباشد، کاری انجام نمی دهیم و این واقعیت کتمان ناپذیر دراکثر مناسبات ما به عینه قابل رویت است. شیوع ویروس کرونا تمام جنبه های زندگی ما را تحت تاثیر خود قرار داده و نظام آموزشی کشور هم از این قاعده مستثنی نیست.
بی شک سال تحصیلی ۱۳۹۹-۱۴۰۰ همچون سال گذشته تحت تاثیر این واقعیت تلخ قرار دارد و لذا مسئولان آموزشی هنوز در بحث نحوه آموزش در مدارس به تصمیم نهایی نرسیده اند. آخرین خبر آموزش یک روز در میان است که به دلیل محدودیت فضای فیزیکی آموزش خصوصا در مدارس دولتی قرار بر این شده تا کلاس های درسی که عموما در این مدارس با حضور حدود ۳۰ الی ۴۰ نفر تشکیل می شود به دو قسمت تقسیم شود و آموزش روز دوم غیر حضوری و آنلاین صورت بگیرد.
این تصمیم بنا به شرایط اضطرار صورت گرفته و البته به جهت فراگیر شدن اینترنت در دنیای کنونی و ظهور مفاهیم جدیدی از جمله آموزش آنلاین می تواند اتفاق خوبی در عرصه نظام آموزشی کشور باشد. البته در کشور ما و از میانه راه سال تحصیلی گذشته و اجباری شدن آموزش از راه دور، سر و کله اپلیکیشنی پیدا شد که مدت ها بود آموزش و پرورش دنبال راه اندازی آن بود. شبکه شاد، شبکه درون سازمانی وزارت آموزش و پرورش است که صرفا مختص پیامرسانی دانشآموزان و معلمان طراحی شده.
در ابتدای امر همه چیز ساده پیش می رود؛ داشتن اپلیکیشنی شبیه پیام رسان های معمول که مختص دانش آموزان طراحی شده و می تواند در فضایی دور از خطوط قرمز اینترنتی، بچه ها را به مدرسه وصل کند و دغدغه های فضای مجازی و اینترنت هم به سراغ دانش آموزان نیاید. اما به زودی مشخص می شود که کار به این راحتی ها هم که تصور می شد نیست و ملزومات عضویت در شاد چالش بزرگی است که نظام آموزشی فکری برای آن نکرده است. ملزومات مهمی از جمله اینترنت پر سرعت و گوشی هوشمند!
مسئله دسترسی نداشتن به فضای آموزشی آنلاین، از همان ابتدا از سوی معلمان مناطق محروم و خیرین مدرسه ساز اعلام شد. مناطقی که به دلیل همین محرومیت ها بعضا معلمان هم دسترسی به اینترنت ندارند. لذا بحث آموزش از راه دور و اپلیکیشن شاد از دو چالش بسیار مهم رنج می برد.
موضوع اول گستره اینترنت در کشور و سرعت آن است. در بعضی استان ها که تعداد دانش آموزان آن هم کم نیست، متاسفانه پدیده اینترنت و امکان استفاده از آن هنوز یک رویای دست نیافتنی است که اگر قرار است این نوع آموزش اجباری باشد، وزارت آموزش و پرورش بایستی با وزارت ارتباطات در این رابطه همکاری های لازم جهت رفع این مشکل انجام دهد.
بحث بعدی مربوط به قیمت کمرشکن گوشی هوشمند و تبلت است که این یکی تنها به مناطق محروم ختم نمی شود که در کلانشهرها هم هستند والدینی که امکان تهیه این لوازم برایشان مقدور نیست. افزایش سرسام آور قیمت اینترنت هم قوز بالای قوز است و معلوم نیست با آن چه که به عنوان معضلات این طرح از آن یاد شد، تکلیف دانش آموزان محروم چیست؟ آمار می گوید که رقمی حدود چهار میلیون دانش آموز امکان دسترسی به اینترنت ندارند و به این رقم خانواده هایی را اضافه کنید که تهیه لوازم اتصال به اینترنت برایشان مقدور نیست. با آنچه به رشته تحریر درآمد لازم است در صورت تحقق سیاست آموزش از راه دور برای چالش هایی از این دست هم تدبیری لحاظ شود تا امکان تحصیل برای همه مردم فراهم شود.